ĐỀ BÀI 1
I. ĐỌC – HIỂU (6,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
SUỐI NGUỒN VÀ DÒNG SÔNG
- Nguyễn Minh Ngọc -
Có một Dòng Sông xinh xắn, nước trong vắt. Ban ngày, nước soi cả trời mây lồng lộng. Ban đêm, mặt nước lấp lánh trăng sao. Thật huyền ảo và thơ mộng. Dòng Sông ấy là con của bà mẹ Suối Nguồn.
Lớn lên, Dòng Sông từ biệt mẹ để đi về xuôi. Bà mẹ Suối Nguồn theo tiễn con ra tận cánh rừng đại ngàn. Ngắm mãi không thôi đứa con yêu quý, bà mẹ Suối Nguồn dặn với theo:
- Ráng lên cho bằng anh, bằng em. Thỉnh thoảng nhớ về thăm mẹ, con nhé!
Từ giây phút ấy, lòng mẹ Suối Nguồn cứ thắp thỏm không yên. Bà tưởng tượng ra bao nhiêu là ghềnh thác, vực thẳm mà đứa con gặp phải. “Ôi, đứa con bé bỏng”. Mẹ Suối Nguồn thì thầm.
Dòng Sông cứ bình thản trôi xuôi. Phía trước có bao điều mới lạ, hấp dẫn đang chờ đón. Càng đi, tầm mắt càng được mở rộng thêm ra. Ồ, phong cảnh dưới xụôi thật là đẹp. Hai bên bờ, làng mạc trù phú. Những mái ngói san sát cứ óng lên trong ánh nắng mai rực rỡ. Ngờm ngợp, xa xanh là những đồng ngô, bãi mía. Gió thổi lao xao, rào rạt. Trên bãi phù sa, la đà dưa hấu, lăn lóc những quả là quả, trông như đàn heo nằm sưởi nắng. Cứ nhìn màu khắc đoán biết được tuổi dưa. Đây đó từng đàn trâu thung dung gặm cỏ. Đám trẻ chăn trâu chia thành các nhóm nhỏ. Nhóm thì vùi mình trong cát đánh trận giả, nhóm thì hì hục đổ dế. Tiếng hò reo náo động cả bãi sông. Ôi, thích quá đi mất. Bồng bềnh trong niềm vui, mê mải với những miền đất lạ, Dòng Sông đã cách xa mẹ Suối Nguồn nhiều ngày đường lắm rồi.
Cho tới một hôm Dòng Sông ra gặp biển. Lúc ấy Dòng Sông mới giật mình nhớ tới mẹ Suối Nguồn. Thường người ta lúc biết nghĩ, biết thương mẹ thì đã muộn. “Ôi, ước gì ta được về thăm mẹ một lát!”. Dòng Sông ứa nước mắt. Từ trên trời cao, một Đám Mây lớn sà xuống. Đám Mây tốt bụng mỉm cười thông cảm :
- Bạn thân mến, đừng buồn. Tôi sẽ giúp bạn. Nào, bạn hãy bám chắc vào tôi nhé.
Đám Mây trở nên nặng trĩu bởi vô vàn những hạt nước nhỏ li ti bám vào. Nhằm hướng thượng nguồn Đám Mây cõng bạn bay tới. Khi đã trông rõ cánh rừng đại ngàn, Đám Mây khẽ lắc cánh:
- Chúng mình chia tay ở đây nhé. Bạn hãy về thăm và xin lỗi mẹ Suối Nguồn. Trên đời này, không có gì sánh nổi với lòng mẹ đâu bạn ạ.
Những giọt nước long lanh nốỉ nhau rơi xuống. Mau dần. Rồi ào ạt thành cơn mưa. Bà mẹ Suối Nguồn nhận ra bóng dáng đứa con thân yêu. Bà sung sướng dang tay ra đón con. Hai mẹ con ôm chầm lấy nhau, mừng mừng tủi tủi.
(Điều ước sao băng, NXB Giáo dục, 2002)
Trả lời câu hỏi:
Câu 1 (0,5 điểm). Xác định các nhân vật chính của truyện ngắn?
Câu 2 (0,5 điểm). Xác định ngôi kể của câu chuyện.
Câu 3 (0,5 điểm). Truyện ngắn được trần thuật theo những điểm nhìn nào?
Câu 4 (1,0 điểm). Chi tiết Bà mẹ Suối Nguồn theo tiễn con ra tận cánh rừng đại ngàn. Ngắm mãi không thôi đứa con yêu quý, bà mẹ Suối Nguồn dặn với theo… cho thấy mẹ Suối Nguồn hiện lên là người như thế nào?
Câu 5 (1,0 điểm). Theo anh/chị, hành trình Dòng Sông ra biển có ý nghĩa gì?
Câu 6 (1,0 điểm). Anh/chị hãy nêu chủ đề của truyện ngắn.
Câu 7 (1,0 điểm). Anh/chị có đồng tình với quan điểm của tác giả Thường người ta lúc biết nghĩ, biết thương mẹ thì đã muộn không? Vì sao?
Câu 8 (0,5 điểm). Qua truyện ngắn, anh/chị có suy nghĩ gì về tình mẫu tử? (Trả lời trong 01 đoạn văn 7-10 dòng).
II. LÀM VĂN (4,0 điểm)