ĐỂ KIỂM TRA 1. ĐỌC HIỂU (6,0 ĐIỂM) Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: Con chim sẻ nhỏ chết rồi Chết trong đêm cơn bão về gần sáng Đêm ấy tôi nằm trong chăn nghe cánh chim đập cửa Sự ấm áp gối chân đã giữ

Câu 1. Chủ thể trữ tình của bài thơ:
Chủ thể trữ tình của bài thơ là "tôi" – người kể chuyện, có cảm xúc sâu sắc về cái chết của con chim sẻ và những biến đổi trong cuộc sống xung quanh. "Tôi" thể hiện cảm giác đau buồn, trăn trở về sự mất mát, qua đó thể hiện sự nhạy cảm với cuộc sống, sự sống và cái chết.

Câu 2. Những hình ảnh, từ ngữ diễn tả cái chết đáng thương của con chim sẻ:
Những hình ảnh và từ ngữ diễn tả cái chết của con chim sẻ rất sinh động và đầy cảm xúc. Các hình ảnh như "Chết trong đêm cơn bão về gần sáng", "Tiếng đập cửa", "Lạnh ngắt" mô tả cái chết bi thảm của con chim, chết trong cô đơn, bất ngờ và không thể tự vệ. Từ "Chết" và "lạnh ngắt" làm tăng cảm giác vô vọng, thiếu thốn tình thương và sự cứu giúp.

Câu 3. Từ ngữ có cách hiểu đa nghĩa:
Từ ngữ "lăn" trong câu "Những quả trứng lại lăn vào giấc ngủ" có thể hiểu theo hai cách. Một là, "lăn" theo nghĩa đen, quả trứng lăn trong không gian như một vật thể chuyển động. Hai là, "lăn" theo nghĩa bóng, thể hiện sự cuốn đi, sự mất mát và kết thúc, như việc giấc ngủ "lăn" vào trong những ký ức, sự thờ ơ trước cái chết, hay sự tạm thời quên đi nỗi đau.

Câu 4. Câu thơ có phải lỗi mơ hồ không? Vì sao?
Câu thơ "Những quả trứng lại lăn vào giấc ngủ" không phải là lỗi mơ hồ, vì nó thể hiện hình ảnh của sự mất mát và quên lãng một cách rất sâu sắc. Tuy câu thơ có tính trừu tượng, nhưng cách dùng từ như "lăn vào giấc ngủ" chính là cách khắc họa sự kết thúc của một đời sống, những quả trứng (biểu trưng cho sự sống, hy vọng) không thể nở, chỉ lăn vào trong quên lãng.

Câu 5. Ý nghĩa nhan đề "Tiếng vọng":
Nhan đề "Tiếng vọng" có thể hiểu là sự vang vọng của những ký ức, những sự kiện đau buồn trong quá khứ. Trong bài thơ, cái chết của con chim sẻ, dù nhỏ bé nhưng lại vang vọng trong lòng người đọc, như một tiếng gọi về sự sống, về tình yêu thương, về những nỗi đau không được lắng nghe. Tiếng vọng cũng là sự phản chiếu của những vấn đề trong xã hội mà chúng ta không nhìn thấy hay lãng quên.

Câu 6. Bài học từ bài thơ:
Bài thơ giúp chúng ta nhận thức về sự vô thường của cuộc sống, về sự sống và cái chết. Nó khuyến khích chúng ta sống ý nghĩa hơn, yêu thương và trân trọng những điều xung quanh mình, đặc biệt là cuộc sống nhỏ bé mà ta đôi khi không để ý đến. Bài thơ cũng nhắc nhở chúng ta về sự vô cảm trong xã hội, khi những sinh linh nhỏ bé không nhận được sự quan tâm đúng mực.

---

II. Phản biện: Viết bài nghị luận xã hội về sự vô cảm của giới trẻ trong cuộc sống hiện nay

Ngày nay, một trong những vấn đề nổi bật trong xã hội là sự vô cảm của giới trẻ. Đây là vấn đề đáng lo ngại vì nó phản ánh sự thiếu kết nối, thiếu sự quan tâm và đồng cảm giữa con người với con người, đặc biệt trong thế giới hiện đại, nơi công nghệ ngày càng chiếm ưu thế.

Vô cảm của giới trẻ không chỉ thể hiện trong những hành động lớn mà còn trong những chi tiết nhỏ trong cuộc sống hàng ngày. Thay vì thể hiện sự quan tâm đến người khác, họ thường chỉ chú ý đến bản thân mình, ít khi lắng nghe và thấu hiểu những nỗi đau, khó khăn của những người xung quanh. Điều này dẫn đến một xã hội mà mọi người cảm thấy cô đơn, thiếu sự sẻ chia, và thiếu sự hỗ trợ lẫn nhau.

Nguyên nhân của sự vô cảm có thể đến từ nhiều yếu tố. Một trong những nguyên nhân lớn là sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, đặc biệt là mạng xã hội, khiến cho giới trẻ chỉ chăm chú vào thế giới ảo và thiếu đi sự tương tác thật sự với những người xung quanh. Họ dễ dàng “like” hay “comment” trên mạng mà không thực sự cảm nhận được sự thật đằng sau những lời nói hay hình ảnh đó. Sự tiếp xúc ít ỏi với thế giới thực, sự thiếu thấu hiểu giữa các thế hệ, và những áp lực cuộc sống cũng góp phần làm cho giới trẻ ngày càng trở nên vô cảm.

Tuy nhiên, không phải tất cả giới trẻ đều vô cảm. Vẫn có rất nhiều bạn trẻ đang âm thầm làm những việc tốt, giúp đỡ cộng đồng và chia sẻ với những người khó khăn. Những hành động này cần được khuyến khích và nhân rộng. Cộng đồng cần phải tạo ra những cơ hội để giới trẻ thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm với xã hội. Các trường học, gia đình và xã hội cần giáo dục về lòng nhân ái, sự đồng cảm và tôn trọng giá trị của mỗi con người.

Giới trẻ là tương lai của xã hội, vì vậy việc nuôi dưỡng và khuyến khích sự quan tâm, chia sẻ, và đồng cảm là điều cần thiết để xây dựng một xã hội văn minh và đầy tình người. Chỉ khi giới trẻ không còn vô cảm, họ mới có thể góp phần vào việc giải quyết những vấn đề lớn trong xã hội, từ sự bất công, nghèo đói, cho đến những vấn đề về môi trường.