Phân bố các thảm thực vật và đất theo vĩ độ và độ cao(biểu hiện, nguyên nhân)

Phân bố thảm thực vật và đất theo vĩ độ và độ cao có sự khác biệt rõ rệt, rõ nhất là ở các khu vực từ vùng cực đến vùng nhiệt đới, cũng như từ chân núi lên đỉnh núi.

1. Theo vĩ độ:
- Ở vĩ độ thấp (gần xích đạo), thảm thực vật chủ yếu là rừng nhiệt đới ẩm, với sự đa dạng sinh học rất cao. Thảm thực vật ở đây phát triển mạnh mẽ nhờ vào khí hậu ấm áp và mưa nhiều quanh năm. Đất ở vùng này thường là đất feralit, có tính axit cao và nghèo dinh dưỡng do quá trình rửa trôi mạnh mẽ.
- Ở vĩ độ trung (các vùng ôn đới), thảm thực vật chuyển sang rừng lá rộng, rừng lá kim và đồng cỏ. Khí hậu ở đây có sự phân hóa rõ rệt theo mùa. Đất thường có độ phì nhiêu cao hơn đất ở vùng nhiệt đới, như đất phù sa, đất mùn, giúp cây cối phát triển tốt hơn.
- Ở vĩ độ cao (gần cực), do nhiệt độ thấp và mưa ít, thảm thực vật chủ yếu là rừng taiga (rừng thông) hay thảm thực vật tundra (cỏ, cây bụi). Đất ở vùng này thường là đất đóng băng vĩnh viễn (permafrost), không thích hợp cho cây cối phát triển.

2. Theo độ cao:
- Khi tăng độ cao, thảm thực vật sẽ thay đổi dần. Ở chân núi, thường có rừng nhiệt đới hoặc rừng xanh. Khi lên cao, các loài cây dần chuyển sang rừng lá kim rồi đến thảo nguyên hay đồng cỏ.
- Ở độ cao cao hơn, thảm thực vật trở nên thưa thớt, chủ yếu là các loại cây bụi và cỏ. Cuối cùng, khi đạt đến đỉnh núi, sẽ chỉ có đá và tuyết, không có thực vật.
- Nguyên nhân của sự phân bố này liên quan đến nhiệt độ, lượng mưa, cũng như áp suất khí quyển giảm dần lên cao, dẫn đến sự thay đổi về điều kiện sống của thực vật.

Tóm lại, sự phân bố thảm thực vật và đất theo vĩ độ và độ cao có liên quan chặt chẽ đến điều kiện khí hậu, đất đai và sự phát triển của thực vật trong từng vùng lãnh thổ.