Vận dụng những hiểu biết về sự vận chuyển các chất qua màng sinh chất để giải thích một số hiện tượng thực tiễn (muối dưa, cà hoặc cơ chế điều chỉnh áp suất thẩm thấu máu của cơ thể khi ăn nhiều muối hoặc uống nhiều nước).

Sự vận chuyển các chất qua màng sinh chất là một quá trình rất quan trọng trong cơ thể sống, ảnh hưởng đến nhiều hiện tượng thực tiễn trong đời sống hàng ngày.

Khi nói đến muối dưa, cà, thực chất quá trình này liên quan đến hiện tượng thẩm thấu. Dưa, cà sau khi muối thường được ngâm trong nước muối, khi đó, nồng độ muối trong dung dịch bên ngoài cao hơn nồng độ muối trong tế bào thực vật. Do đó, nước sẽ rời khỏi tế bào thông qua quá trình thẩm thấu để cân bằng nồng độ. Điều này dẫn đến các tế bào thực vật co lại, làm dưa, cà trở nên giòn và dễ bảo quản hơn.

Tương tự, khi cơ thể người ăn nhiều muối, nồng độ muối trong máu sẽ tăng lên. Khi đó, nước từ tế bào sẽ di chuyển ra ngoài để cân bằng nồng độ muối giữa bên trong và bên ngoài tế bào. Điều này có thể dẫn đến hiện tượng lần lượt, tế bào mất nước và cơ thể có nguy cơ mất nước, dẫn đến sự khát nước. Cơ thể sẽ điều chỉnh bằng cách kích thích cảm giác khát để khuyến khích tiêu thụ nước, đồng thời cũng sẽ tăng cường tiết hormone như vasopressin (hay còn gọi là ADH) để tăng khả năng tái hấp thụ nước ở thận, giúp điều chỉnh nồng độ muối trong máu.

Nếu cơ thể uống nhiều nước, nồng độ muối trong máu sẽ giảm. Khi đó, nước sẽ từ máu đi vào các tế bào, làm cho các tế bào phồng lên. Quá trình này làm cơ thể cảm thấy không thoải mái và có thể dẫn đến tình trạng khác như rối loạn điện giải nếu sự mất cân bằng kéo dài. Đáng lưu ý, cơ thể cũng tự điều chỉnh bằng cách giảm tiết hormone ADH, khuyến khích thận bài tiết nước ra ngoài, nhằm duy trì nồng độ muối trong máu.

Như vậy, sự vận chuyển qua màng sinh chất, chủ yếu là qua quá trình thẩm thấu, là một yếu tố quyết định trong việc điều chỉnh trạng thái nước và muối của cơ thể, ảnh hưởng đến sức khỏe và các hoạt động sinh lý hàng ngày.