ĐỀ CƯƠNG 6 Chủ đề 1: Vật mang tin và hoạt động thông tin Trình bày khái niệm "vật mang tin". Nêu ví dụ về một số vật mang tin trong thực tế. Mô tả các bước cơ bản trong hoạt động thông tin của con người. Lấy một ví dụ minh họa. Phân

Chủ đề 1: Vật mang tin và hoạt động thông tin

Khái niệm "vật mang tin" đề cập đến những đối tượng chứa đựng thông tin mà con người có thể sử dụng để truyền tải, lưu trữ hoặc nhận biết thông tin đó. Ví dụ về vật mang tin có thể là: sách, tờ rơi, băng ghi âm, đĩa CD/DVD, USB, hoặc thậm chí là các thiết bị điện tử như điện thoại thông minh. Mỗi loại vật mang tin có những đặc điểm riêng, nhưng chung quy lại, chúng đều phục vụ mục đích lưu giữ và truyền tải thông tin.

Các bước cơ bản trong hoạt động thông tin của con người bao gồm: thu thập thông tin, xử lý thông tin, lưu trữ và truy xuất thông tin, và cuối cùng là truyền đạt thông tin. Ví dụ minh họa có thể là quá trình viết một bài báo. Đầu tiên, tác giả thu thập thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, sau đó xử lý và biên soạn thông tin đó để tạo thành nội dung bài viết. Bài viết sau khi hoàn tất sẽ được lưu trữ và có thể được chia sẻ đến độc giả.

Vai trò của việc xử lý thông tin trong đời sống hàng ngày rất quan trọng, vì nó giúp con người biến đổi các dữ liệu thô thành những thông tin có giá trị, từ đó hỗ trợ cho việc ra quyết định, giải quyết vấn đề và tương tác xã hội.

Chủ đề 2: Đơn vị lưu trữ thông tin và dữ liệu số

Các đơn vị đo dung lượng thông tin từ nhỏ đến lớn bao gồm: bit, byte, kilobyte (KB), megabyte (MB), gigabyte (GB), terabyte (TB). Bảng so sánh giữa các đơn vị này như sau:

| Đơn vị | Kích thước |
|--------------|-------------------------|
| Bit | 1 bit |
| Byte | 8 bit |
| Kilobyte | 1024 byte |
| Megabyte | 1024 KB |
| Gigabyte | 1024 MB |
| Terabyte | 1024 GB |

Với một thiết bị lưu trữ có dung lượng 1GB, ta có thể tính số file ảnh 2MB mà thiết bị này có thể chứa như sau:

1GB = 1024MB

Số file ảnh có thể chứa là: 1024MB / 2MB = 512 file ảnh.

Giải thích cách tính: Đầu tiên, chuyển đổi dung lượng 1GB sang MB, rồi sau đó chia dung lượng của thiết bị cho dung lượng của một file ảnh để tìm ra số lượng file mà thiết bị có thể chứa.

Chủ đề 3: Mạng máy tính và Internet

Các thành phần cơ bản của một mạng máy tính bao gồm: máy tính (hoặc thiết bị đầu cuối), thiết bị mạng (router, switch), phương tiện truyền thông (dây cáp, sóng vô tuyến) và phần mềm quản lý mạng. Ví dụ minh họa là một mạng LAN trong một văn phòng với nhiều máy tính kết nối với nhau qua một router.

So sánh giữa mạng không dây và mạng có dây:

- Ưu điểm mạng không dây:
- Tính linh hoạt cao, dễ dàng di chuyển.
- Tiết kiệm chi phí lắp đặt cáp.

- Nhược điểm mạng không dây:
- Tốc độ dữ liệu thường chậm hơn so với mạng có dây.
- Dễ bị can thiệp bởi các yếu tố bên ngoài như sóng wifi khác hay vật cản.

- Ưu điểm mạng có dây:
- Tốc độ dữ liệu cao và ổn định hơn.
- Độ bảo mật tốt hơn.

- Nhược điểm mạng có dây:
- Giới hạn di chuyển do phải sử dụng cáp.
- Chi phí lắp đặt cao hơn.

Đặc điểm nổi bật của Internet là nó cho phép kết nối vô hạn đến hàng trăm triệu người dùng và thiết bị trên toàn thế giới. Internet cung cấp nhiều dịch vụ phổ biến như: web, email, truyền thông xã hội, streaming video, và các ứng dụng đám mây.

Mạng không dây thường được sử dụng hiệu quả hơn mạng có dây trong những trường hợp như: khu vực cần tính di động cao, nơi không thể kéo cáp một cách thuận lợi, hoặc trong những hoạt động ngoài trời nơi mà việc bố trí thiết bị mạng có dây mất nhiều thời gian và công sức.

Chủ đề 4: Trình duyệt web và tìm kiếm thông tin

Siêu liên kết trên trang web là một đường dẫn cho phép người dùng nhấp vào để chuyển hướng tới một trang tài nguyên khác. Vai trò của nó trong việc duyệt web là giúp người dùng truy cập nhanh chóng và thuận tiện vào các thông tin liên quan mà không cần phải gõ lại địa chỉ URL.

Trình duyệt web và công cụ tìm kiếm là hai khái niệm khác nhau. Trình duyệt web là phần mềm cho phép người dùng truy cập và duyệt nội dung trên web (ví dụ: Google Chrome, Firefox). Công cụ tìm kiếm là dịch vụ giúp người dùng tìm thông tin trên Internet bằng cách nhập từ khóa (ví dụ: Google, Bing).

Chủ đề 5: Thư điện tử

Các bước để tạo một hộp thư điện tử mới bao gồm: chọn một nhà cung cấp dịch vụ email (như Gmail, Yahoo), điền thông tin cá nhân như họ tên, địa chỉ email mong muốn và mật khẩu, xác nhận thông tin, và cuối cùng là hoàn tất quá trình đăng ký.

Lợi ích của việc sử dụng thư điện tử bao gồm: gửi và nhận thông điệp nhanh chóng, dễ dàng lưu trữ và tìm kiếm lại thông tin, và khả năng gửi file đính kèm một cách tiện lợi.

So sánh ưu điểm và hạn chế của thư điện tử so với thư viết tay:

- Ưu điểm thư điện tử:
- Tốc độ gửi nhận nhanh chóng.
- Không tốn giấy và chi phí bưu điện.

- Hạn chế:
- Có thể bị spam hoặc rò rỉ thông tin.
- Thiếu tính cá nhân hóa so với thư viết tay.

Các biện pháp bảo vệ tài khoản thư điện tử bao gồm: sử dụng mật khẩu mạnh, bật xác thực hai yếu tố, thường xuyên thay đổi mật khẩu, và không nhấp vào các liên kết lạ trong email.

Chủ đề 6: Tìm kiếm thông tin

Việc sử dụng từ khóa chính xác quan trọng khi tìm kiếm thông tin trên Internet vì nó giúp nâng cao tính chính xác và hiệu quả của kết quả tìm kiếm. Ví dụ, nếu bạn tìm kiếm "cách chăm sóc cây bonsai", bạn sẽ nhận được kết quả rất liên quan đến chủ đề chăm sóc cây bonsai thay vì các thông tin không liên quan.

Để tìm thông tin về lịch sử sông Bạch Đằng, bạn có thể sử dụng từ khóa như "lịch sử sông Bạch Đằng", "trận Bạch Đằng", hoặc "sự kiện lịch sử sông Bạch Đằng" để thu hẹp phạm vi tìm kiếm. Giải thích: sử dụng từ khóa cụ thể hơn sẽ giúp bạn tìm được thông tin chính xác và nhanh chóng hơn.

Từ khóa đóng vai trò quan trọng trong việc tìm kiếm thông tin vì nó quyết định đến độ chính xác của kết quả. Cách sử dụng từ khóa hiệu quả bao gồm: sử dụng từ khóa chính xác và cụ thể, kết hợp các từ khóa với nhau, và sử dụng các dấu ngoặc kép để tìm cụm từ nguyên bản.