Bài 8: Tính trạng chiều cao thân do một cặp gen quy định. Cho cây thân cao lai với cây thân cao, thu được F1 có 75% cây cao, 25% cây thấp. Lấy ngẫu nhiên 1 cây thân cao F1 cho tự thụ phấn sinh ra đời F2. Xác suất

Để giải bài toán này, trước hết, ta cần xác định kiểu gen và kiểu hình của các cây trong phép lai.

1. Xác định kiểu gen:
Cây thân cao (gen quy định chiều cao) được ký hiệu là A (gen trội) và cây thân thấp là a (gen lặn). Từ kết quả cho F1, ta biết có 75% cây cao và 25% cây thấp. Tỷ lệ này cho thấy rằng cây cao trong F1 phải là geng trội (AA hoặc Aa) với tỷ lệ là gì đó giữa 2 kiểu gen.

Theo lý thuyết di truyền Mendel, F1 sẽ có kiểu gen như sau:
- Nếu cây thân cao cho gen đồng hợp (AA) lai với cây thân thấp (aa), F1 sẽ là 100% cây cao (Aa).
- Nếu cây thân cao do gen không đồng hợp (Aa) lai với cây thân thấp (aa), F1 sẽ cho ra 50% cây cao (Aa) và 50% cây thấp (aa). Tuy nhiên, để có tỷ lệ 75% cây cao và 25% cây thấp, rõ ràng phải có cây thân cao lai với nhau.

Do đó, F1 có thể có kiểu gen Aa với tỷ lệ cây thấp là 1/4, điều này có thể diễn ra từ cây Aa tự thụ phấn.

2. Tính toán xác suất F2:
Cây thân cao F1 (kiểu gen Aa) tự thụ phấn sinh ra F2. Sơ đồ di truyền cho cây Aa tự thụ phấn là:

AA - 1/4 (cây cao)
Aa - 1/2 (cây cao)
aa - 1/4 (cây thấp)

Kết quả từ sự tự thụ phấn của cây Aa sẽ là:
- 1/4 cây sẽ là kiểu gen AA (cây thân cao).
- 1/2 cây sẽ là kiểu gen Aa (cây thân cao).
- 1/4 cây sẽ là kiểu gen aa (cây thân thấp).

3. Xác suất cây con toàn thân cao:
Để cây F2 có toàn bộ cây con đều lên cao, ta chỉ cần cây bố mẹ trong F2 có kiểu gen AA (có thể sinh ra 1 loại cây cao). Thực tế thì chỉ cần lấy 2 cái cây với tỷ lệ 75% là AA và Aa cấu thành nên các cây con trong đời sau.

Theo thống kê, xác suất cây được lấy từ F1 có kiểu gen Aa sẽ là (1/4) từ những cây AA sinh ra, do đó có thể tính ra xác suất cây có được đời con toàn cây thân cao là 3/4.

Vậy xác suất để cây được lấy có đời con toàn cây thân cao là 3/4.