Quán Tú La thuộc xã Kim Giang, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương. Năm xưa đã diễn ra trận đòn gánh đánh Tây huyền thoại.  Trưa tháng Sáu năm 1948. Đoạn đường sắt từ ga Cẩm Giàng (Hải Dương) chạy qua xã Kim Giang dài ba cây số, phơi dưới nắng

Quán Tú La thuộc xã Kim Giang, huyện Cẩm Giàng, tỉnh Hải Dương. Năm xưa đã diễn ra trận đòn gánh đánh Tây huyền thoại.  Trưa tháng Sáu năm 1948. Đoạn đường sắt từ ga Cẩm Giàng (Hải Dương) chạy qua xã Kim Giang dài ba cây số, phơi dưới nắng chang chang. Đứng từ bốt Đầu Ghi, Cẩm Giàng nhìn về các thôn Trữ La, La Bê cứ thông thống. Không một lùm cây. Đồng ruộng hai bên thấp hẳn xuống. Tuyến đường huyết mạch trơ ra, rất dễ kiểm soát. Chỉ duy nhất có một cái quán xây gạch đã cũ, nằm dưới ba cây đa to, xòe tán che rợp râm mát. Cái quán ấy, cả người dân Tú La và bọn lính Pháp đều cần đến. Dân dừng chân khi đi chợ về hay làm đồng. Quán chỉ cách đường tàu nửa cây số, địch dùng làm nơi cho lính trú chân canh gác buổi trưa cho cả đoạn đường sắt này. Lâu nay, bộ đội và du kích thường xuyên quấy rối, phá hoại đường sắt, làm bọn lính Pháp mất ăn mất ngủ. Chúng họp dân hai làng, giao cho phải bảo vệ đường sắt và thường xuyên cử người cùng đi “ba-tui” dọc đường với lính. Quyết tâm phá tan âm mưu của địch, chi bộ Kim Giang xin ý kiến lãnh đạo của huyện ủy Cẩm Giàng cho phép đánh toán lính gác đường tàu của địch. Huyện đồng ý và cử đồng chí Nga ở đơn vị Việt Hùng về cùng xã nghiên cứu cách đánh. Thời gian đó, tự nhiên tuyến đường sắt qua xã Kim Giang trở nên yên ổn. Lính bốt vẫn cùng hai người dân đi tuần đường, nhưng nét mặt chúng đã bớt căng thẳng, sợ sệt. Trưa vào nghỉ ở quán Tú La, chúng đã tươi cười trò chuyện chờ dân làng mang cơm nước tiếp tế. Chúng không ngờ được rằng, trong kế nghi binh ấy, tại nhà đồng chí Bám ở thôn La Bê, chi bộ họp bàn kế hoạch đánh địch. Chính trị viên xã đội Nguyễn Văn Hà báo cáo tình hình và dự kiến kế hoạch. Đồng chí Nga ở trên về phổ biến kinh nghiệm tác chiến. Theo kế hoạch, lực lượng du kích được lựa chọn, phần lớn là nữ, chia làm 4 tổ. Tổ một do anh Tâm, anh Tạo đã quen đi “ba tui” dọc đường sắt với địch, có nhiệm vụ “kéo” địch vào “nghỉ” ở quán đúng giờ đã định. Tổ hai có chị Kim, chị Loan và đồng chí cán bộ Việt Hùng giả làm người đi chợ về, vào nghỉ đúng lúc bọn lính chờ cơm trưa. Đồng chí Việt Hùng đeo trên tay một khăn mặt trắng mới mua ở chợ, khi giơ lên sẽ là ám hiệu. Tiếp viện với tổ hai là tổ ba, có các đồng chí Thiết, đồng chí Cận làm người tát nước, có cuốc, xẻng để đầu bờ gần đó. Còn tổ bốn có đồng chí Tý, đồng chí Hành cũng vác cuốc thăm đồng, có nhiệm vụ ngăn chặn không cho tên nào chạy trốn. Ngày 22-7-1948, đúng vào phiên chợ, người qua lại đường sắt khá đông. Lính Tây dẫn cả trung đội ngụy đi tuần như mọi ngày, nhưng không thấy có điều gì đáng ngại. Đến lúc quay lại, 7 lính ngụy theo hai người dân địa phương vào quán như thường lệ. Chúng thấy anh Hà, anh Nga chuyền nhau cái điếu thuốc lào, rít sòng sọc. Chị Kim và mấy chị ngồi trên đòn gánh, tay lấy quạt phe phẩy. Mười một giờ trưa, hai du kích mang cơm ra. Hôm nay có cả canh cua, cà pháo, chúng ghếch súng vào đùi, ăn uống xì xụp. Giữa lúc ấy, cánh tay có khăn mặt trắng của đồng chí Hà vung lên. Đồng chí Nga rút súng lục, chĩa vào tụi lính. Các nữ du kích giơ cao đòn gánh xông vào. Các tay cuốc, tay xẻng ở dưới ruộng nhất tề xông lên. Chỉ trong vòng mười phút, 6 tên bị thương nằm quay trên nền quán. Tên lính ngoài cùng chạy thục mạng về bốt thoát thân. Du kích thu 6 súng trường Mỹ và số đạn chúng mang theo, rút lui an toàn. Cũng từ hôm đó, địch phải bãi bỏ kế hoạch bắt dân đi tuần tiễu dọc đường sắt và cung phụng cơm trưa ở quán Tú La. Phong trào du kích ở Cẩm Giàng lại phát triển. Đường dây liên lạc qua xã Kim Giang vẫn được thông suốt. TÓM TẮT BÀI NÀY CHO MÌNH VỚI Ạ