Phân biệt gia tăng dân số tự nhiên và gia tăng dân số cơ học. Trình bày khái niệm gia tăng dân số thực tế. Công thức dtds. Lấy ví dụ minh họa (cập nhật số liệu mới)

Gia tăng dân số tự nhiên và gia tăng dân số cơ học là hai khái niệm quan trọng trong nghiên cứu về biến động dân số.

1. Gia tăng dân số tự nhiên: Đây là phần gia tăng dân số mà không tính đến di cư. Gia tăng dân số tự nhiên được xác định bằng sự chênh lệch giữa số người sinh và số người chết trong một thời gian nhất định. Cụ thể:
- Công thức: Gia tăng dân số tự nhiên = Số sinh - Số chết
- Ví dụ: Nếu trong một năm, có 1000 trẻ em được sinh ra trong một khu vực và có 600 người qua đời, thì gia tăng dân số tự nhiên sẽ là 1000 - 600 = 400.

2. Gia tăng dân số cơ học: Đây là phần gia tăng dân số mà chủ yếu do di cư (nhập cư và xuất cư). Gia tăng dân số cơ học phản ánh sự chuyển động của dân cư giữa các khu vực hoặc quốc gia.
- Công thức: Gia tăng dân số cơ học = Số người nhập cư - Số người xuất cư
- Ví dụ: Nếu một khu vực có 500 người nhập cư và 300 người xuất cư trong một năm, thì gia tăng dân số cơ học sẽ là 500 - 300 = 200.

3. Gia tăng dân số thực tế: Gia tăng dân số thực tế là tổng hợp của gia tăng dân số tự nhiên và gia tăng dân số cơ học. Nó phản ánh tổng số sự thay đổi về dân số trong một khu vực nhất định trong một khoảng thời gian.
- Công thức: Gia tăng dân số thực tế = Gia tăng dân số tự nhiên + Gia tăng dân số cơ học
- Ví dụ: Nếu một khu vực có gia tăng dân số tự nhiên là 400 và gia tăng dân số cơ học là 200, thì gia tăng dân số thực tế sẽ là 400 + 200 = 600.

Như vậy, gia tăng dân số tự nhiên tập trung vào yếu tố sinh và tử, trong khi gia tăng dân số cơ học liên quan đến sự di cư. Gia tăng dân số thực tế là tổng hợp của cả hai yếu tố này, phản ánh đầy đủ sự thay đổi về dân số trong một thời gian nhất định.

Ví dụ cập nhật số liệu mới:
- Theo báo cáo Tổng cục Thống kê Việt Nam năm 2022, cả nước có khoảng 1.4 triệu trẻ em sinh ra, trong khi số người chết khoảng 600 ngàn. Như vậy, gia tăng dân số tự nhiên là 1.4 triệu - 600 ngàn = 800 ngàn.
- Trong cùng năm, nếu số lượng người nhập cư vào Hà Nội khoảng 300 ngàn và số người xuất cư là 150 ngàn, thì gia tăng dân số cơ học là 300 ngàn - 150 ngàn = 150 ngàn.
- Từ đó, gia tăng dân số thực tế sẽ là 800 ngàn + 150 ngàn = 950 ngàn.

Tóm lại, việc phân biệt giữa gia tăng dân số tự nhiên và gia tăng dân số cơ học là rất quan trọng trong việc lập kế hoạch phát triển và quản lý dân cư.