Phân tích nghệ thuật xây dựng nhân vật Huấn Cao trong tác phẩm chữ người tử tù Nguyễn tuân

Trong tác phẩm "Chữ người tử tù" của Nguyễn Tuân, nhân vật Huấn Cao được xây dựng với nghệ thuật tài tình, thể hiện qua nhiều khía cạnh:

1. Hình tượng nhân vật:
- Anh hùng nghĩa sĩ: Huấn Cao là một người anh hùng có tài viết chữ đẹp, nổi tiếng và được nhiều người kính nể. Ông không chỉ giỏi võ nghệ mà còn có tài hoa trong nghệ thuật thư pháp. Điều này tạo nên hình ảnh một con người toàn diện, vừa có khí phách vừa có tâm hồn nghệ sĩ.
- Tính cách kiên cường: Huấn Cao luôn giữ vững lập trường, không bao giờ khuất phục trước bạo quyền. Ông không nhận ân huệ từ viên quản ngục, thể hiện sự kiên quyết và lòng tự trọng cao độ.

2. Tình huống và hoàn cảnh:
- Tử tù trong ngục: Sự đối lập giữa hình ảnh một người tài hoa, thanh cao như Huấn Cao với hoàn cảnh tồi tệ, chật hẹp của ngục tù tạo nên sự đối lập mạnh mẽ, làm nổi bật phẩm giá và khí phách của nhân vật.
- Sự gặp gỡ với viên quản ngục: Cuộc gặp gỡ này không chỉ làm nổi bật tài năng và nhân cách của Huấn Cao mà còn thể hiện sự thay đổi trong nhận thức của viên quản ngục, từ chỗ coi thường đến kính nể.

3. Ngôn ngữ và hành động:
- Ngôn ngữ mạnh mẽ, quyết liệt: Những lời nói của Huấn Cao luôn đầy khí phách, thể hiện rõ nét tính cách của ông. Ví dụ, khi từ chối viên quản ngục, ông nói: "Ta chỉ giúp những người biết trọng nghĩa, trọng tài chứ không vì tiền bạc."
- Hành động cao thượng: Hành động viết chữ tặng viên quản ngục không chỉ là một hành động nghệ thuật mà còn là một hành động nhân văn, thể hiện sự tha thứ và tôn trọng lòng ngưỡng mộ chân thành của viên quản ngục.

4. Tư tưởng và triết lý sống:
- Triết lý về cái đẹp và nhân cách: Huấn Cao không chỉ viết chữ đẹp mà còn coi trọng nhân cách, phẩm giá. Ông cho rằng chữ viết phải đi đôi với nhân cách, phải là người "biết trọng nghĩa, trọng tài".
- Sự thanh cao và bất khuất: Ông luôn giữ mình trong sạch, không vướng bẩn bởi những thứ tầm thường, thể hiện rõ qua việc từ chối nhận ân huệ từ quản ngục.

Tóm lại, Nguyễn Tuân đã xây dựng nhân vật Huấn Cao với một nghệ thuật tinh tế, từ hình tượng đến tình huống, từ ngôn ngữ đến hành động, tất cả đều nhằm tôn vinh những giá trị nhân văn cao quý, sự thanh cao, kiên cường và tài năng xuất chúng của một con người. Nhân vật Huấn Cao không chỉ là một hình ảnh anh hùng mà còn là biểu tượng của cái đẹp, cái thiện trong cuộc sống.