Bài. Tôn trọng quyền tác giả khi sử dụng nội dung thông tin trang 24, 25, 26 SGK Tin học 5 Cánh diều

Câu hỏi trang 24

Trả lời câu hỏi Khởi động trang 24 SGK Tin học 5 Cánh diều

Theo em, những hành động sau đây đúng hay sai? Vì sao?

a, Đưa một bài thơ trong sách vào bài trình chiếu của mình nhưng không nêu tên tác giả.

b, Xem bức thư gửi cho bạn khác khi chưa được sự đồng ý của người viết thư.

Phương pháp giải:

Học sinh dựa trên nhận thức của bản thân và hỏi người lớn để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

a, Sai. Việc đưa một bài thơ từ một tác phẩm khác vào bài trình chiếu mà không nêu tên tác giả là vi phạm bản quyền và không tôn trọng tác giả.

b, Sai. Xem bức thư gửi cho người khác mà không được sự đồng ý của người viết thư là vi phạm quyền riêng tư và không tôn trọng sự riêng tư của người viết. 

Câu hỏi trang 25

Trả lời câu hỏi Hoạt động 1 trang 25 SGK Tin học 5 Cánh diều

Theo em, mỗi hành động dưới đây xảy ra trong trường hợp nào thì sẽ bị coi là vi phạm bản quyền nội dung thông tin:

1) Trình diễn một bài hát với một số đoạn lời bài hát bị thay đổi.

2) Cắt ghép video từ các phim nổi tiếng để phát lại trên mạng xã hội như Facebook, Youtube.

Phương pháp giải:

Học sinh dựa vào kiến thức đã học về bản quyền nội dung thông tin để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

1) Hành động trình diễn một bài hát với một số đoạn lời bài hát bị thay đổi: trong trường hợp người trình diễn chưa có sự đồng ý của tác giả về việc thay đổi lời bài hát và sử dụng bài hát để trình diễn.

2) Hành động cắt ghép video từ các phim nổi tiếng để phát lại trên mạng xã hội như Facebook, Youtube: trong trường hợp người cắt ghép và phát lại video lên mạng xã hội chưa xin phép hoặc chưa được sự cho phép của tác giả. 

HĐ2

Trả lời câu hỏi Hoạt động 2 trang 26 SGK Tin học 5 Cánh diều

Bạn Thanh Hằng đã lén ghi lại tên tài khoản và mật khẩu hộp thư của anh Minh. Thanh Hằng rủ em cùng vào hộp thư của anh Minh để xem những bức thư trong đó. Em có đồng tình và làm theo bạn Hằng hay không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Học sinh tìm hiểu về quyền riêng tư và bảo mật thư tín để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Em không đồng tình với việc làm của bạn Hằng. Vì nội dung thư, nhật kí, mật khẩu,... là những thông tin riêng tư. Hành động lén ghi lại tên tài khoản và mật khẩu của người khác để xem những bức thư trong đó là hành vi vi phạm đạo đức về tôn trọng sự bảo mật và tính riêng tư của thông tin, đồng thời cũng là hành vi vi phạm pháp luật về quyền bí mật thư tín. 

LT1

Trả lời câu hỏi Luyện tập 1 trang 26 SGK Tin học 5 Cánh diều

Bài 1. Em hãy nêu một số ví dụ về vi phạm bản quyền nội dung thông tin.

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức đã học về vi phạm bản quyền nội dung thông tin để nêu ví dụ.

Lời giải chi tiết:

Dưới đây là một số ví dụ về vi phạm bản quyền nội dung thông tin:

• Trình diễn bài múa mà không có sự cho phép của người biên đạo.

• Sử dụng hình ảnh hoặc video có bản quyền cho mục đích thương mại mà không có sự cho phép của tác giả.

• Tự ý sao chép, tái bản tác phẩm truyện ngắn mà người đó không có quyền sở hữu hoặc không có sự cho phép từ tác giả,...

LT2

Trả lời câu hỏi Luyện tập 2 trang 26 SGK Tin học 5 Cánh diều

Vì sao khi đưa một đoạn văn của người khác vào một văn bản của mình thì em phải nêu tên tác giả đoạn văn đó?

Phương pháp giải:

Học sinh vận dụng kiến thức đã học về tôn trọng bản quyền để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Khi đưa một đoạn văn của người khác vào một văn bản của mình thì em phải nêu tên tác giả đoạn văn đó vì những lí do sau:

• Việc ghi rõ tên tác giả hoặc nguồn gốc của nó là cách để thể hiện sự tôn trọng và công bằng với công sức và sáng tạo của tác giả. Điều này giúp người đọc biết được nguồn gốc của thông tin và tìm hiểu thêm nếu muốn.

• Việc ghi rõ nguồn giúp tránh việc bị coi là vi phạm bản quyền. Khi em đưa ra thông tin mà không ghi rõ nguồn, có thể dẫn đến hiểu lầm rằng em tự sáng tạo hoặc là chủ sở hữu của thông tin đó. 

VD

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 26 SGK Tin học 5 Cánh diều

Theo em, mỗi hành động dưới đây xảy ra trong trường hợp nào thì bị coi là vi phạm đạo đức và không hợp lệ:

a) Sửa một bức tranh của người bạn, giữ nguyên tên tác giả và dán lên báo tường của lớp.

b) Hỏi một bạn cùng lớp số điện thoại của mẹ bạn ấy để chuyển cho một người khác.

Phương pháp giải:

Học sinh vận dụng kiến thức đã học để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

a) Hành động này được coi là vi phạm đạo đức và không hợp lệ trong trường hợp người sửa đổi đã sửa đổi tác phẩm của người khác mà không có sự cho phép từ họ. Dù người sửa đổi vẫn giữ nguyên tên tác giả, nhưng việc sửa đổi tranh mà không có sự đồng ý của tác giả là không tôn trọng và không hợp lệ.

b) Hành động này cũng được coi là vi phạm đạo đức và không hợp lệ trong trường hợp chia sẻ thông tin cá nhân như số điện thoại của một người khác mà không có sự đồng ý của họ. Đây là hành vi không tôn trọng và có thể xâm phạm vào quyền riêng tư của họ.