Soạn bài Cuộc chạm trán trên đại dương SGK Ngữ Văn 7 tập 2 Kết nối tri thức - chi tiết

Nội dung chính

1

Câu 1 (trang 27, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Nếu là một nhà phát minh, em muốn chế tạo sản phẩm khoa học gì cho tương lai?

Phương pháp giải:

Em dựa vào cảm nhận và suy nghĩ của bản thân để trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

Cuộc cách mạnh công nghiệp trên thế giới ngày càng phát triển với những bước tiến vượt bậc. Có rất nhiều những phát minh để đời, có vai trò lớn đối với đời sống của con người đã ra đời. Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều lĩnh vực, rất nhiều sản phẩm chưa được các nhà khoa học phát minh ra. Nếu em được làm một nhà khoa học vĩ đại, em luôn muốn mang đến cho thế giới những sản phẩm tốt và có ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của con người. Một trong số các sản phẩm trong dự kiến thì  “Ổ khóa thông minh” chính là phát minh em muốn mang tới. Khóa thông minh có thể kết nối với điện thoại của com người. Một ứng dụng cho phép bạn khóa và mở khóa ngôi nhà của mình từ xa. Thậm chí, bạn có thể đặt lịch để khóa cửa vào những thời điểm nhất định.

2

Câu 2 (trang 27, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Các nhà khoa học nhận định rằng sự sống đầu tiên trên Trái Đất nảy sinh từ đại dương. Nhận đinh đó gợi cho em những suy nghĩ gì?

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ của bản thân để trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

Nhận định đó của những nhà khoa học đã cho em nhận thấy được sự sống đầu tiên trên Trái Đất là được xuất phát từ đại dương. Đại dương chính là khởi nguồn của sự sống, Trái Đất trước đây được chìm trong mực nước biển.

1

Câu 1 (trang 27, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Con cá thiết kình này có gì khác thường?

Phương pháp giải:

Em đọc văn bản để tìm câu trả lời

Lời giải chi tiết:

Con cá thiết kình tắt phụt đèn, được bọc bằng thép

2

Câu 2 (trang 30, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

 Mũi lao đã đâm chúng vật gì?

Phương pháp giải:

Em đọc văn bản để tìm câu trả lời

Lời giải chi tiết:

Mũi lao được phi lên không trung, đâm trúng vào một vật kim loại.

3

Câu 3 (trang 31, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Hình dung hình dáng bên ngoài của chiếc tàu ngầm

Phương pháp giải:

Em đọc văn bản để tìm câu trả lời

Lời giải chi tiết:

- Thân rắn như đá, không mềm như cá voi

- Cái lưng đen bóng nhẵn thín, phẳng lì, gõ xuống kêu boong boong, được ghép bằng thép lá

4

Câu 4 (trang 31, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Điều em dự đoán khi đọc phần (2) của văn bản có phù hợp với điều được các nhân vật khám phá ở đây không?

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ để tìm câu trả lời

Lời giải chi tiết:

Phát hiện của các nhân vật khá nằm ngoài dự đoán của em, con cá có rất nhiều điều lạ lùng theo lời kể của nhân vật trong đoạn (2), thế nhưng tác giả đã đưa người đọc đến một sự đặc biệt về con cá kì lạ đó.

1

Câu 1 (trang 33, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Đọc phần (1) của văn bản và nêu những chi tiết miêu tả hình dáng lạ lùng của con cá thiết kình.

Phương pháp giải:

Đọc phần (1) để tìm câu trả lời

Lời giải chi tiết:

Những chi tiết miêu tả hình dáng lạ lùng của con cá thiết kình.

- “Con cá” có ánh điện

- Dài không quá tám mươi mét

- Đuôi quẫy sóng mạnh chưa từng có

- Hình dáng cân đối cả ba chiều và khi thở thì hai lỗ mũi vọt ra hai cột nước khổng lồ cao đến bốn mươi mét

2

Câu 2 (trang 33, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Cuộc chạm trán trên đại dương dẫn ba nhân vật Pi-e A-rôn-nác, Công-xây và Nét Len vào cuộc phiêu lưu trong không gian nào? Lúc ấy, không gian này quen thuộc hay xa lạ với họ?

Phương pháp giải:

Em đọc văn bản để tìm câu trả lời

Lời giải chi tiết:

Cuộc chạm trán trên đại dương dẫn ba nhân vật: Pi-e A-rỗn-nác, Công-xây và Nét Len vào cuộc phiêu lưu trước tiên là trong khoang chiếc tàu ngầm và sau đó là dưới đáy biển sâu. Lúc ấy, chiếc tàu ngầm tối tân và hiện đại được điều khiển hoàn toàn bằng điện năng khiến họ vô cùng kinh ngạc; bởi điện chưa phải là năng lượng chủ yếu của công nghiệp thời bấy giờ (những năm 60 của thế kỉ XIX).

3

Câu 3 (trang 33, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Nhan đề Hai vạn dặm dưới biển đã thể hiện ước mơ gì của Giuyn Véc-nơ và những người cùng thời với ông? Ước mơ ấy ngày nay đã được hiện thực hóa như thế nào?

Phương pháp giải:

Em đọc văn bản để tìm câu trả lời

Lời giải chi tiết:

Nhan đề Hai vạn dặm dưới biển đã thể hiện được ước mơ đầy cao cả của  Giuyn Véc-nơ và những người cùng thời với ông về sự chinh phục biển cả. Đối với Giuyn Véc-nơ thì việc chinh phục được những điều bí ẩn của biển cả dưới tận sâu chính là mơ ước lớn của ông cùng những người bạn cùng thời bấy giờ. Đây quả thật là một ước mơ đầy cao cả và vĩ đại của một con người dành cả tình yêu cho biển cả và sự thám hiểm, khám phá.

Ngày nay với sự phát triển của công nghệ thì việc khám phá dưới hai vạn dặm sâu lòng biển đã được thực hiện dễ dàng hơn. Có rất nhiều những thiết bị công nghệ được con người sử dụng để tìm ra sự tươi đẹp ẩn sâu đáy biển khơi. Đó có thể là lặn hoặc sự hỗ trợ của tàu thuyền,.....

4

Câu 4 (trang 33, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Theo em, nhà văn đã sáng tạo ra hình ảnh chiếc tàu ngầm dựa trên cơ sở hiện thực nào?

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ để trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

Theo em, nhà văn đã sáng tạo ra hình ảnh chiếc tàu ngầm dựa vào khả năng liên tưởng và quan sát dựa trên cơ sở khoa học bởi khoa học chính là “cái lõi sự thực” của những câu chuyện viễn tưởng.

5

Câu 5 (trang 33, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Nêu tác dụng của việc nhà văn đã để cho một nhà khoa học vào vai người kể chuyện ngôi thứ nhất.

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ để trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

Tác giả đã viết nên tác phẩm của mình khi để người kể trần thuật ở ngôi thứ nhất. Người kể chuyện lại là một nhà khoa học - vị giáo sư với ước mơ cao cả chinh phục biển cả. Nhà văn để cho một nhà khoa học kể lại câu chuyện ở ngôi thứ nhất là rất phù hợp. Đó là do sự tương đồng trong suy nghĩ, ước mơ của tác giả với nhân vật trần thuật. Nhân vật trần thuật là một nhà khoa học thì sẽ có những kiến thức chuyên ngành rõ ràng hơn, có thể truyền tải được những suy nghĩ, tình cảm của tác giả một cách chân thực hơn.

6

Câu 6 (trang 33, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Liệt kê những câu văn thể hiện tư duy lô-gic đặc trưng của truyện khoa học viễn tưởng trong đoạn kể lại những phán đoán của nhân vật giáo sư Pi-e A-rôn-nác - người kể chuyện - về chiếc tàu ngầm.

Phương pháp giải:

Em đọc đoạn kể lại những phán đoán của giáo sư về chiếc tàu cũng như vận dụng những hiểu biết của bản thân về truyện khoa học viễn tưởng để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Những câu văn thể hiện tư duy lo-gic theo đặc trưng của truyện khoa học viễn tưởng:

- Khả năng suy nghĩ của tôi bỗng trở lại ngay, trí nhớ được hồi phục

- Nếu vậy thì tôi phải xếp quái vật này vào loại bò sát như rùa hay cá sấu.

- Cái mà người ta vẫn tưởng là động vật, là quái vật, là hiện tượng kì lạ của thiên nhiên, cái đã làm cho cả thế giới bác học bế tắc đã kích động óc tưởng tượng của các thủy thủ…

- Nhưng nếu đó là cái mai bằng xương của loài động vật thời cổ đại thì sao?

7

Câu 7 (trang 34, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Đề tài của tác phẩm Hai vạn dặm dưới biển là gì? Hiện nay, đề tài đó có còn nhận được sự quan tâm đặc biệt của chúng ta nữa hay không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ và trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

- Chủ đề: phát kiến khoa học công nghệ trong tương lai

- Ngày nay, chúng ta không ngạc nhiên về tàu ngầm nữa, nhưng nghiên cứu để tối tân hóa tàu ngầm vẫn là một trong những mối quan tâm hàng đầu của các quốc gia sở hữu đường bờ biểu dài trên thế giới.

8

Câu 8 (trang 34, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Theo em, con người cần làm gì để vừa chinh phục đại dương vừa không làm ảnh hưởng đến môi trường biển?

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ và trả lời câu hỏi

Lời giải chi tiết:

Việc chinh phục đại dương là một việc làm đầy ý nghĩa, con người có thể khám phá ra rất nhiều những điều kì điệu đến từ thế giới dưới mặt nước. Tuy nhiên, vấn đề mà con người cần quan tâm khi khám phá biển cả đó chính là làm thế nào để vừa khám phá được đại dương mà không gây ảnh hưởng đến môi trường. Một số những việc làm như sau:

- Khám phá không đồng nghĩa với phá hủy, khi con người xuống đại dương để tìm kiếm thì không được làm hại đến các sinh vật dưới biển

- Không vất những đồ rác xuống biển khi đang trong quá trình làm việc

- Không sử dụng những chất độc hại để thực hiện mục đích.

-> Ý thức của con người chính là vấn đề trọng tâm.

Viết kết nối với đọc

(trang 34, SGK Ngữ văn 7, tập 2)

Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) kể tiếp (theo tưởng tượng của em) về sự kiện diễn ra sau tình huống nhân vật “tôi”, Công-xây và Nét Len bị kéo vào bên trong con tàu ngầm.

Lời giải chi tiết:

   Tôi, Công - xây và Nét Len đã bị cuốn vào sâu bên trong chiếc tàu điện ngầm - con cá kình kì lạ mà chúng tôi đã khám phá. Chao ôi, hiện lên trước mắt tôi là hình ảnh của một con tàu khang trang với đầy đủ trang thiết bị cho sự sống. Nơi đây đã thu hút sự chú ý của tôi vì độ tiện nghi của nó, dường như con tàu như một ngôi nhà thu nhỏ trong lòng đại dương, màu sắc thì tươi sáng, trang thiết bị đầy đủ, hiện đại. Nó khác hẳn với cái vẻ ngoài đen đen, xấu xí của nó khi mới hiện lên trên mặt nước. Hình ảnh của con tàu mãi in đậm trong kí ức của tôi.

Bài đọc