Bài 12. Muối trang 62, 63, 64, 65, 66, 67 Khoa học tự nhiên 8 Cánh diều

MĐ

Muối là loại hợp chất có nhiều trong tự nhiên, trong nước biển, trong đất, trong các mỏ (hình 12.1). Vậy muối là gì? Muối có những tính chất hoá học nào? Mối liên hệ giữa muối với các loại hợp chất khác được thể hiện như thế nào?

Lời giải chi tiết:

- Muối là những hợp chất được tạo ra khi thay thế ion H⁺ trong acid bằng ion kim loại hoặc ion ammonium (NH₄⁺).

- Tính chất hoá học của muối:

+ Dung dịch muối có thể tác dụng với kim loại tạo thành muối mới và kim loại mới.

+ Muối có thể tác dụng với dung dịch acid tạo thành muối mới và acid mới.

+ Muối có thể tác dụng với dung dịch base tạo thành muối mới và base mới.

+ Hai dung dịch muối có thể tác dụng với nhau tạo thành hai muối mới.

- Mối liên hệ giữa muối và các hợp chất khác được thể hiện bằng sơ đồ sau:

CH

Cho biết các muối: Na₃PO₄, MgCl₂, CaCO₃, CuSO₄, KNO₃ tương ứng với acid nào trong số các acid sau: HCl, H₂SO₄, H₃PO₄, HNO₃, H₂CO₃.

Lời giải chi tiết:

LT1

Gọi tên các muối sau: KCl, ZnSO₄, MgCO₃, Ca₃(PO₄)₂, Cu(NO₃)₂, Al₂(SO₄)₃.

Phương pháp giải:

Tên muối = tên cation + tên anion 

Lời giải chi tiết:

LT2

Sử dụng bảng tính tan, cho biết muối nào sau đây tan được trong nước: K₂SO₄, Na₂CO₃, AgNO₃, KCl, CaCl₂, BaCO₃, MgSO₄

Phương pháp giải:

Sử dụng bảng tính tan của muối.

Lời giải chi tiết:

Các muối tan trong nước là: K₂SO₄, Na₂CO₃, AgNO₃, KCl, CaCl₂, MgSO₄.

LT3

Dung dịch CuSO₄ có màu xanh lam, dung dịch ZnSO₄ không màu. Viết phương trình hoá học xảy ra khi ngâm Zn trong dung dịch CuSO₄, dự đoán sự thay đổi về màu của dung dịch trong quá trình trên.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của muối: Kim loại tác dụng với muối.

- Phương trình hoá học xảy ra: Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu.

- Dự đoán sự thay đổi màu của dung dịch: Dung dịch nhạt màu dần đến mất màu.

Lời giải chi tiết:

- Phương trình hoá học xảy ra: Zn + CuSO₄ → ZnSO₄ + Cu.

- Dự đoán sự thay đổi màu của dung dịch: Dung dịch nhạt màu dần đến mất màu.

LT4

Viết phương trình hoá học của phản ứng xảy ra trong các trường hợp sau:

a) Cho Fe vào dung dịch CuSO₄.

b) Cho Zn vào dung dịch AgNO₃.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của muối: Kim loại tác dụng với muối.

Lời giải chi tiết:

Phương trình hoá học xảy ra:

a) Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu.

b) Zn + 2AgNO₃ → Zn(NO₃)₂ + 2Ag.

TH1

Chuẩn bị

● Dụng cụ: Giá để ống nghiệm, ống nghiệm, ống hút nhỏ giọt, miếng bìa màu trắng.

● Hoá chất: Mẩu dây đồng, dung dịch AgNO₃.

Tiến hành

● Cho mẩu dây đồng (dài khoảng 2 cm) vào ống nghiệm, thêm vào ống nghiệm khoảng 2 ml dung dịch AgNO₃. Đặt miếng bìa trắng sau ống nghiệm.

● Mô tả các hiện tượng xảy ra.

● Bề mặt sợi dây đồng và màu dung dịch trong ống nghiệm thay đổi như thế nào? Giải thích.

Phương pháp giải:

Quan sát thí nghiệm để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

- Hiện tượng: Mẩu dây đồng tan dần, có lớp kim loại trắng bạc bám ngoài dây đồng, dung dịch sau phản ứng có màu xanh.

- Bề mặt sợi dây đồng có lớp kim loại trắng bạc, dung dịch trong ống nghiệm đậm màu dần. Do dung dịch AgNO₃ đã phản ứng với kim loại Cu theo phương trình hoá học sau:

2AgNO₃ + Cu → Cu(NO₃)₂ + 2Ag↓.

Dung dịch Cu(NO₃)₂ có màu xanh.

TH2

Chuẩn bị

● Dụng cụ: Giá để ống nghiệm, ống nghiệm, ống hút nhỏ giọt.

● Hoá chất: Dung dịch BaCl₂, dung dịch H₂SO₄ loãng.

Tiến hành

● Lấy khoảng 2 ml dung dịch BaCl₂ cho vào ống nghiệm, sau đó nhỏ từ từ từng giọt H₂SO₄ vào ống nghiệm (khoảng 5 giọt).

● Mô tả các hiện tượng xảy ra. Giải thích.

Phương pháp giải:

Quan sát thí nghiệm để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

- Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng.

- Giải thích: Dung dịch BaCl₂ phản ứng với dung dịch H₂SO₄ tạo thành kết tủa trắng là BaSO₄. Phương trình hoá học:

BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄↓ + 2HCl.

LT5

Dự đoán các hiện tượng xảy ra trong các thí nghiệm sau:

a) Nhỏ dung dịch H₂SO₄ loãng vào dung dịch Na₂CO₃.

b) Nhỏ dung dịch HCl loãng vào dung dịch AgNO₃.

Giải thích và viết phương trình hoá học xảy ra (nếu có).

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của muối: Muối tác dụng với acid.

Lời giải chi tiết:

a) Hiện tượng: có khí thoát ra.

Giải thích: H₂SO₄ loãng tác dụng với Na₂CO₃ sinh ra khí CO₂ theo phương trình hoá học: H₂SO₄ + Na₂CO₃ → Na₂SO₄ + CO₂↑ + H₂O.

b) Hiện tượng: xuất hiện kết tủa trắng.

Giải thích: HCl tác dụng với AgNO₃ sinh ra kết tủa trắng là AgCl theo phương trình hoá học: HCl + AgNO₃ → AgCl↓ + HNO₃.

TH3

Chuẩn bị

● Dụng cụ: Giá để ống nghiệm, ống nghiệm, ống hút nhỏ giọt.

● Hoá chất: Dung dịch CuSO₄, dung dịch NaOH.

Tiến hành

● Lấy khoảng 2 mL dung dịch CuSO₄ cho vào ống nghiệm, sau đó nhỏ từ từ từng giọt dung dịch NaOH vào ống nghiệm.

● Mô tả các hiện tượng xảy ra. Giải thích.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của muối: Muối tác dụng với base.

Lời giải chi tiết:

- Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa xanh, dung dịch nhạt màu dần.

- Giải thích: CuSO₄ tác dụng với NaOH sinh ra kết tủa Cu(OH)₂ có màu xanh. Phương trình hoá học: CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂↓ + Na₂SO₄.

LT6

Viết phương trình hoá học xảy ra trong các trường hợp sau:

a) Dung dịch FeCl₃ tác dụng với dung dịch NaOH.

b) Dung dịch CuCl₂ tác dụng với dung dịch KOH.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của muối: Muối tác dụng với base.

Lời giải chi tiết:

a) FeCl₃ + 3NaOH → Fe(OH)₃↓ + 3NaCl

b) CuCl₂ + 2KOH → Cu(OH)₂↓ + 2KCl

TH4

Chuẩn bị

● Dụng cụ: Giá để ống nghiệm, ống nghiệm, ống hút nhỏ giọt.

● Hoá chất: Dung dịch Na₂CO₃, dung dịch CaCl₂.

Tiến hành

Lấy khoảng 2 mL dung dịch Na₂CO₃ cho vào ống nghiệm, sau đó nhỏ từ từ từng giọt CaCl₂ vào ống nghiệm.

Báo cáo kết quả, thảo luận

Mô tả các hiện tượng xảy ra. Giải thích.

Phương pháp giải:

Quan sát thí nghiệm để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

- Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng.

- Giải thích: Dung dịch Na₂CO₃ tác dụng với dung dịch CaCl₂ sinh ra kết tủa trắng là CaCO₃ theo phương trình hoá học:

Na₂CO₃ + CaCl₂ → CaCO₃↓ + 2NaCl.

LT8

Viết phương trình hoá học xảy ra giữa các dung dịch sau:

a) Dung dịch NaCl với dung dịch AgNO₃.

b) Dung dịch Na₂SO₄ với dung dịch BaCl₂.

c) Dung dịch K₂CO₃ với dung dịch Ca(NO₃)₂.

Phương pháp giải:

Sử dụng tính chất hóa học của muối: Muối tác dụng với muối.

Lời giải chi tiết:

a) NaCl + AgNO₃ → AgCl↓ + NaNO₃.

b) Na₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + 2NaCl.

c) K₂CO₃ + Ca(NO₃)₂ → CaCO₃↓ + 2KNO₃.

LT9

Viết các phương trình hoá học theo sơ đồ chuyển hoá sau:

CuO → CuSO₄ → CuCl₂ → Cu(OH)₂

Phương pháp giải:

Sửa dụng tính chát hóa học của muối và oxide base.

Các phương trình hoá học theo sơ đồ:

(1) CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂O.

(2) CuSO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + CuCl₂.

(3) CuCl₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂↓ + 2NaCl.

Lời giải chi tiết:

Các phương trình hoá học theo sơ đồ:

(1) CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂O.

(2) CuSO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + CuCl₂.

(3) CuCl₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂↓ + 2NaCl.

VD

Muối Al₂(SO₄)₃ được dùng trong công nghiệp để nhuộm vải, thuộc da, làm trong nước, … Tính khối lượng Al₂(SO₄)₃ tạo thành khi cho 51 kg Al₂O₃ tác dụng hết với dung dịch H₂SO₄.

Phương pháp giải:

Đổi 51 kg = 51000 gam.

nAl₂O₃ = 51000 : 102 = 500 (mol)

Phương trình hoá học:

Al₂O₃ + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂O

Theo phương trình hoá học có:

nAl₂(SO₄)₃=nAl₂O₃ = 500 (mol)

Khối lượng Al₂(SO₄)₃ tạo thành là:

m = 500 × [27 × 2 + (32 + 16 × 4) × 3] = 171000 gam = 171 kg.

Lời giải chi tiết:

Đổi 51 kg = 51000 gam.

nAl₂O₃ = 51000 : 102 = 500 (mol)

Phương trình hoá học:

Al₂O₃ + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂O

Theo phương trình hoá học có:

nAl₂(SO₄)₃=nAl₂O₃ = 500 (mol)

Khối lượng Al₂(SO₄)₃ tạo thành là:

m = 500 × [27 × 2 + (32 + 16 × 4) × 3] = 171000 gam = 171 kg.

Lý thuyết