Giải bài tập 2 Nói và nghe trang 17 sách bài tập Văn 10 - Kết nối tri thức

Đề bài

Nếu được mời tham gia một cuộc thảo luận về ý nghĩa của thơ đối với cuộc sống của mỗi con người, bạn dự định nói gì? Hãy lập đề cương cho bài phát biểu ý kiến đó.

Lời giải chi tiết

Đề cương cho bài phát biểu ý kiến:

Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần bàn luận.

Thân bài:

Luận điểm 1: Giải thích

Thơ là gì?  → Thơ là một thể loại văn học nảy sinh rất sớm trong đời sống con người, có thể nói rằng thơ chính là tiếng lòng, là sự chín đỏ của cảm xúc con người, thơ khởi phát từ lòng người. 

Luận điểm 2: Tầm quan trọng, vai trò, ý nghĩa của thơ:

- Thơ gắn với cuộc sống khách quan, gắn với chiều sâu tâm hồn, thế giới nội tâm sâu kín.

→ Thế giới vẫn đang vận động theo hướng hiện đại hoá nhưng dù loài người có đạt đến trình độ siêu hiện đại hoặc hơn nữa, con người cũng không thể cạn kiệt nguồn xúc cảm trong mình. Đó là lý do tại sao trong các sáng tác của văn học, thơ vẫn chiếm vị trí quan trọng. Hiểu được vai trò, tác dụng của thơ ca để con người chúng ta nghiêm túc hơn trong sáng tác, trân trọng hơn trong tiếp nhận, để thơ ca có thể phát huy hết vai trò cao quý của nó: làm cho cuộc sống phong phú hơn, đẹp đẽ hơn, nhân văn hơn.

→ Thơ trước hết giúp con người giãi bày xúc cảm của mình nhưng nếu xúc cảm đó bị phong kín trên trang giấy thì một điều chắc chắn là sức sống của những vần thơ ấy sẽ không lâu bền. Trong đời sống, con người không chỉ sống và tự chiêm nghiệm về những điều diễn ra trong lòng. Làm thơ không chỉ để tự thoả mãn nhu cầu giãi bày tình cảm của mình mà còn để chia sẻ, là để tìm sự đồng vọng của những tấm lòng đồng cảm. 

→ Lấy ví dụ từ các bài thơ của các nhà thơ:

+ Bên kia sông Đuống, chắc chắn Hoàng cầm không chỉ thổ lộ nỗi niềm xúc động tột cùng khi nghe tin quân giặc giày xéo quê hương mình. Nhà thơ còn muốn tìm sự thấu hiểu, chia sẻ từ tất cả những con người đang chung nỗi đau mất nước.

+ Với Từ ấy, niềm vui sướng khi bắt gặp lí tưởng cộng sản của Tố Hữu như được lây lan tới hết thảy mọi người. Trong thơ ca và bằng thơ ca, nỗi buồn sẽ được san vơi và niềm vui, niềm hạnh phúc chắc chắn sẽ được nhân lên gấp bội.

- Thơ giúp con người biết đồng cảm, yêu thương và hoàn thiện nhân cách:

 → Thơ không chỉ khiến tâm hồn, trí tuệ con người giàu có, phong phú mà còn vỗ về, động viên, khích lệ người ta đứng dậy, đi tới... Người đọc có thể cảm nhận muôn vàn cung bậc tình cảm, cảm xúc, muôn vàn tiếng lòng “rất thơ” mà người nghệ sĩ đã phổ trong mỗi con chữ. Tiếp nhận những tình điệu ấy, người đọc như được thanh lọc chính tâm hồn mình. Ta sẽ thấy mình cao thượng hơn, khao khát được sống đẹp, sống có ích hơn... Đó cũng chính là những điều mà Hoàng Trung Thông và tất cả chúng ta cảm nhận được khi đọc thơ của Bác:

Tôi đọc trăm bài, trăm ý đẹp

Ngọn đèn tỏa rạng mái đầu xanh.

Vần thơ của Bác, vần thơ thép

Mà vẫn mênh mông, bát ngát tình.

- Thơ là vũ khí giúp con người biết đấu tranh chống lại cái xấu, cái ác để mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn.

→ Trong chiến tranh, nhà thơ không trực tiếp ra chiến trường nhưng sẽ dùng ngòi bút của mình để vạch trần sự độc ác, xấu xa của bọn cướp nước. Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi được xem là áng thiên cổ hùng văn, khẳng định độc lập chủ quyền của dân tộc, vạch trần âm mưu, luận điệu xảo trá và tội ác tày trời của giặc Minh khi sang xâm lược nước ta. “Nướng con đen trên ngon lửa hung tàn/ Vùi con đỏ xuống dưới hầm tai vạ”.

- Thơ tác động đến năng lực thẩm mĩ của con người:

→ Cuối cùng và cũng là một vai trò, chức năng quan trọng nhất của thơ ca đó chính là tính thẩm mĩ. Thơ ca là một loại hình nghệ thuật nên tính thẩm mĩ là đặc trưng của nó. Từ đặc trưng này, thơ ca có tác động mạnh mẽ đến năng lực thẩm mĩ của con người. Nó giúp con người nâng cao khả năng cảm thụ cái đẹp, cái đẹp của ngôn từ và qua ngôn từ sẽ cảm nhận những cái đẹp của thế giới khách quan. 

Kết bài: Khẳng định lại vấn đề

→ Phải nói rằng, trong rất nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau, thơ ca là một món ăn tinh thần không thể thiếu đối với mỗi con người. Thơ ca mới mẻ, sáng tạo trên cái nền của hiện thực cuộc sống. Đó là mảnh đất màu mỡ để các nhà thơ gieo mầm tư tưởng, để tác phẩm của họ mãi mãi là của nhân loại. Và cảm nhận được vai trò, tầm quan trọng của thơ ca đối với cuộc sống con người, chúng ta sẽ hiểu tại sao Raxun Gamzatốp nói: Cuộc sống sẽ tối sầm nếu không có thơ ca.