Câu 1
Câu 1 (trang 146, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Đề tài của báo cáo nghiên cứu ở trên là gì? Tác giả đã tiếp cận đề tài từ góc độ nào?
Phương pháp giải:
Chú ý vào nội dung của báo cáo.
Lời giải chi tiết:
- Đề tài của báo cáo nghiên cứu trên là nghiên cứu về kiến trúc rồng thành bậc điện Kính Thiên.
- Tác giả đã tiếp cận đề tài từ góc độ công năng đến kiểu dáng của nó.
Câu 2
Câu 2 (trang 146, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Để triển khai báo cáo, những luận điểm chính nào đã được tác giả sử dụng?
Phương pháp giải:
Chú ý vào những luận điểm chính được tác giả sử dụng.
Lời giải chi tiết:
Những luận điểm chính được tác giả sử dụng:
- Công năng của kiến trúc rồng thành bậc điện Kính Thiên
- Nguồn gốc tên gọi
- Hình dáng con rồng của kiến trúc rồng thành bậc điện Kính Thiên
- Nguồn gốc và công dụng của Long bệ thạch. Ứng dụng của nó vào Việt Nam.
Câu 3
Câu 3 (trang 146, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Các thông tin tác giả cung cấp trong bài viết đến từ nguồn nào? Bạn có nhận xét gì về độ chính xác, tin cậy, khách quan của các thông tin?
Phương pháp giải:
Chú ý vào phần tài liệu tham khảo.
Lời giải chi tiết:
- Các thông tin tác giả cung cấp trong bài viết đến từ Luận án tiến sĩ của thầy Nguyễn Quang Hà, từ tạp chí Văn hóa học và NXB Văn hóa – thông tin, Hà Nội.
→ Những thông tin này đều được lấy từ những nguồn hết sức tin cậy, mang tính nghiên cứu khoa học và có bằng chứng xác thực. Bởi vậy, giá trị xác thực, khoa học, độ tin cậy của tác phẩm càng lớn.
Câu 4
Câu 4 (trang 146, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Tài liệu tham khảo có những thông tin gì và được sắp xếp theo trật tự nào?
Phương pháp giải:
Chú ý vào phần tài liệu tham khảo
Lời giải chi tiết:
Tài liệu tham khảo gồm kiến thức về quy mô, cấu trúc Hoàng thành Thăng Long thời Lý – Trần – Lê, tâm thức văn hóa rồng của người Việt và người Hán, về Hoàng thành Thăng Long. Tất cả được sắp xếp theo một trật tự hợp lý, phù hợp với mạch dẫn dắt của báo cáo. Giúp người đọc dễ dàng hiểu hơn về vấn đề đang được báo cáo.
Viết
Câu hỏi (trang 147, SGK Ngữ Văn 11, tập một):
Nghiên cứu kinh thành Thăng Long.
Phương pháp giải:
Dựa vào kiến thức và kĩ năng của bản thân để hoàn thành yêu cầu
Lời giải chi tiết:
Kiến trúc kinh thành, cố đô phong kiến ở Việt Nam luôn mang theo cái gì đó rất chung và rất riêng với văn hóa kiến trúc của Trung Hoa và nó luôn thể hiện nét đẹp truyền thống, văn hóa lịch sử lâu đời của người Việt. Bên cạnh quần thể kiến trúc Cố đô Huế từ xưa, người Việt vẫn luôn tự hào với kiến trúc thành Thăng Long – tòa thành đã trải qua biết bao năm tháng của lịch sử.
Như chúng ta đã biết, kinh thành Thăng Long luôn được gắn với một sự kiện lịch sử nổi tiếng đó là vào năm 1010, vua Lý Thái Tổ đã dời đô từ Hoa Lư đến Đại La và cho xây dựng kinh thành Thăng Long. Cùng với đó là hàng loạt các cung điện, lăng tẩm được xây dựng, nổi bật là công trình Điện Kính Thiên cao tới 2 tầng rộng hơn 2300 mét vuông. Thời Hậu Lê, thành Thăng Long vẫn được coi là kinh đô, trung tâm kinh tế, chính trị của cả nước.
Về vị trí, kinh thành Thăng Long tọa lạc ở phía Bắc Việt Nam và được giảm dần về diện tích qua các triều đại. Ở thời Hậu Lê, hầu như không xây dựng thêm các chùa tháp mà chủ yếu là trùng tu. Thay vào đó, hàng loạt phủ đệ mới của giới quý tộc, quan lại trung ương được xây dựng, tạo ra hình ảnh một kinh thành Thăng Long đầy quyền uy, thâm nghiêm.
Về kiến trúc, trải qua thời gian và những biến cố của lịch sử, thành Thăng Long đã có nhiều thay đổi, biến dạng, nhưng đến nay vẫn còn thấy được cả di tích trên mặt đất, dưới lòng đất, di tích lịch sử cách mạng, di tích khảo cổ, di tích kiến trúc nghệ thuật,… tạo thành hệ thống các di tích được đánh giá là quan trọng bậc nhất trong hệ thống các di tích đô thị cổ, trung, cận, hiện đại của nước ta. Hiện tại, trong khu vực trung tâm Thành cổ Thăng Long - Hà Nội còn lại 5 điểm di tích nổi trên mặt đất phân bố theo trục Bắc – Nam, còn gọi là “Trục chính tâm”, “Trục ngự đạo”, gồm có: Kỳ Đài, Đoan Môn, nền điện Kính Thiên, Hậu Lâu, Bắc Môn, tường bao và kiến trúc cổng hành cung thời Nguyễn, di tích nhà và hầm D67, các công trình kiến trúc Pháp…
Kinh thành Thăng Long từ thời Lý được xây dựng theo cấu trúc ba vòng thành, gọi là “tam trùng thành quách”: vòng thành ngoài là La thành hay Đại La thành, vòng thành giữa là Hoàng thành (thời Lý - Trần - Lê gọi là Thăng Long thành, thời Lê còn gọi là Hoàng thành) và vòng thành trong cùng gọi là Cấm thành (hay Cung thành). Cấm thành từ thế kỷ 11 đến thế kỷ 18 hầu như không thay đổi và còn bảo tồn cho đến nay hai vật chuẩn rất quan trọng: Thứ nhất là nền điện Kính Thiên xây dựng thời Lê sơ (1428) trên nền điện Càn Nguyên (sau đổi tên là điện Thiên An) thời Lý, Trần. Đó vốn là vị trí của núi Nùng (Long Đỗ - Rốn Rồng), được coi là tâm điểm của Cấm thành và Hoàng thành, nơi chung đúc khí thiêng của non sông đất nước theo quan niệm phong thuỷ cổ truyền, mà di tích hiện còn là nền điện với bậc thềm và lan can đá chạm rồng thế kỷ 15. Thứ hai là cửa Đoan Môn, cửa Nam của Cấm thành thời Lý - Trần - Lê. Trên vị trí này hiện nay vẫn còn di tích cửa Đoan Môn thời Lê.
Phương Đình Nguyễn Văn Siêu (1799-1872), trong sách Đại Việt địa dư chí toàn biên có đoạn mô tả khá rõ ràng về Hoàng thành Thăng Long thời Lê: “Ở giữa là Cung thành, trong cửa Cung thành là Đoan Môn. Trong Đoan Môn là điện Thị Triều, trong điện Thị Triều là điện Kính Thiên. Bên hữu Kính Thiên là điện Chí Kính, bên tả là điện Vạn Thọ. Bên hữu Đoan Môn là Tây Trường An, bên tả là Đông Trường An, ở giữa có Ngọc Giản. Trong Hoàng thành và ngoài Cung thành ở phía Đông là Thái Miếu, sau là Đông Cung”.
Để giúp thế hệ sau và bạn bè quốc tế hiểu thêm về lịch sử Việt Nam cùng Hoàng thành Thăng Long, đêm tour “Giải mã Hoàng thành Thăng Long” đã được tổ chức thành công. Đây không chỉ là một sự kiện quảng bá văn hóa, du lịch mà nó còn là cách để thế hệ sau tôn vinh, tự hào về lịch sử, văn hóa của dân tộc mình.
Trải qua thăng trầm của lịch sử, chiến tranh, thuộc địa… Kinh thành Thăng Long vẫn nằm đó như một minh chứng trường tồn của lịch sử, về một thời huy hoàng đã qua đi của dân tộc. Chúng ta – thế hệ con cháu phải biết bảo tồn, gìn giữ và phát huy vẻ đẹp của Hoàng thành đến thế hệ tương lai và bạn bè quốc tế.
Tài liệu tham khảo:
1. TTXVN (2010), Thăng Long thời Lê, thời Mạc-Lê, Trung Hưng (1428-1788), Ban Tuyên giáo Trung ương.
2. Sở Du lịch Hà Nội (2020), Khu di tích Hoàng thành Thăng Long, Cổng thông tin điện tử Quận Ba Đình – Thành phố Hà Nội.
3. Quang Dương (2018), Hoàng thành Thăng Long – Dấu ấn văn hóa, kiến trúc độc đáo, Báo Xây dựng.