Dàn ý chi tiết
1. Mở bài
- Giới thiệu tác giả Nam Cao và tác phẩm Chí Phèo
- Dẫn dắt vấn đề
2. Thân bài
* Giới thiệu khái quát về nhân vật Chí Phèo
* Trong cơn say, ý định ban đầu của Chí là đến đâm chất bà cô Thị Nở và Thị Nở. Xong, Chí lại xách dao đến nhà Bá Kiến, đâm chết Bá Kiến và kết liễu cuộc đời mình
=> Chí Phèo nhận ra kẻ thù thực chất của mình chính là Bá Kiến
=> Chí Phèo thức tỉnh
* Ý nghĩa cái chết của Chí Phèo và Bá Kiến
- Chí nhận ra rằng kẻ thù lớn nhất, độc ác nhất trong cuộc đời Chí luôn luôn chỉ có một mà thôi đó chính là tên Bá Kiến, tiềm thức đã ngủ yên biết bao năm nay của hắn bỗng được thức tỉnh.
- Chí Phèo giết Bá Kiến để trả thù, để xả hết bao nỗi khốn nhục uất ức mà hắn phải chịu bấy lâu nay, để trả thù cho cái lương thiện mà tên Bá Kiến đã cướp mất của hắn.
- Chí Phèo chính là đại diện cho tầng lớp nông dân cùng khổ trước cách mạng tháng tám vùng dậy đấu tranh, chống lại cái cường hào áp bức của tầng lớp thống trị lúc bấy giờ bằng cách thức liều lĩnh, đơn độc, bằng con đường bạo lực.
- Tố cáo mạnh mẽ bộ mặt độc ác và tàn nhẫn của xã hội cũ đã đẩy người nông dân lương thiện đến chốn cùng đường tuyệt lộ, khiến họ không còn lối thoát buộc phải giải quyết bằng những cách thức đau đớn nhất.
- Chi tiết tự sát của Chí Phèo chính đánh dấu mạnh mẽ sự trở lại của tính người trong cái tâm hồn vốn tàn tạ của Chí, là một phương cách quyết liệt và tiêu cực để giữ lại cái phần người vừa được thức tỉnh của hắn, để chống lại cái sự tha hóa đã ăn mòn gần hết nhân cách của hắn.
- Cái chết để chứng minh cho khao khát được trở về cuộc đời lương thiện, của một con người vừa phát hiện ra cái lương thiện quay về ngự trị trong tâm hồn của Chí Phèo.
3. Kết bài
- Với truyện ngắn Chí Phèo bức tranh xã hội hiện thực Việt Nam tàn ác đã được Nam Cao lột tả một cách sinh động và chân thực nhất, theo đó những giá trị nhân văn, nhân đạo đã được bộc lộ một cách sâu sắc.
- Sự xót thương, thông cảm cho những thân phận con người ở dưới đáy xã hội, bị chèn ép, chà đạp, bị tước quyền được sống lương thiện. Đồng thời tố cáo bộ mặt tàn ác, vô nhân tính của chính quyền thực dân nửa phong kiến đã dồn ép con người đến đường cùng, buộc họ phải lựa chọn cách giải thoát cuối cùng là cái chết để được quay về với tấm lòng lương thiện thuở ban đầu, để bảo vệ cái nhân cách của mình khỏi sự tha hóa tồi tệ.
Mẫu 1
Chí Phèo là nhân vật điển hình xuất sắc của nhà văn Nam Cao trong truyện ngắn cùng tên ra đời năm 1941. Đây là một người nông dân cùng quẫn vốn lương thiện, hiền lành, tự trọng nhưng đã bị Bá Kiến cho đi tù oan, bị lưu manh hóa, côn đồ hóa. Sau khi gặp thị Nở, được hưởng tình cảm yêu thương. Chí muốn trở lại lương thiện. Tuyệt vọng vì không thể hoàn lương. Chí cầm dao đến nhà kẻ thù, sau khi đã nốc rất nhiều rượu. Vậy Chí Phèo giết Bá Kiến trong trạng thái say hay tỉnh?
Theo tác giả miêu tả thì Chí đã uống hết hai chai rượu. Cũng theo truyện thì Chí rắp tâm đến nhà thị Nở “để đâm chết cả nhà nó”. Chí có ý định đó vì thị Nở nghe lời bà cô thị, đã cự tuyệt quan hệ với Chí Phèo. Nhưng rồi Chí không đến nhà “người tình bội bạc” mà lại đến thẳng nhà Bá Kiến. Nhà văn đưa ra lời bình: “những thằng điên và những thằng say rượu không bao giờ làm những cái mà lúc ra đi chúng định làm”. Căn cứ vào những chi tiết đó, ta có thể kết luận Chí Phèo xông đến và đâm chết Bá Kiến trong trạng thái say.
Nhưng phân tích và kết luận như thế chưa đủ. Trước khi hạ thủ kẻ thù, Chí đã nói những lời rất tỉnh táo. Chí nói ba câu rất gọn và rõ. Một câu khẳng định quyết liệt: “Tao muốn làm người lương thiện!”. Một câu hỏi uất ức: “Ai cho tao lương thiện?”. Rồi một câu phủ định đau xót: “Tao không thể là người lương thiện nữa”. Chí Phèo muốn, là nguyện vọng. Nguyện vọng xuất phát từ bản chất, cội nguồn lương thiện của Chí và vẫn dai dẳng tiềm ẩn trong con người anh ta, dẫu từ khi biến chất anh ta lúc nào cũng say, cũng là một thằng “đầu bò”. Chí Phèo hỏi, là trong sâu xa Chí rất rõ nguyên nhân nào và ai đã làm Chí thành “con quỷ dữ của làng Vũ Đại”. Và sự tự phủ định cuối cùng chứng tỏ Chí Phèo hiểu con đường cùng đầy thương cảm, xót xa của bản thân. Sự chuyển đổi cảm xúc ấy diễn ra một cách tự nhiên không gò bó. Cho nên lại không thế nói Chí Phèo giết Bá Kiến vì say rượu. Chỉ có thể nói đó là giây phút lóe tỉnh trong cơn say. Sự lóe lên của ý thức này thật Chí hơn tất cả cơn say triền miên của Chí. Bởi thực chất Chí say vì uất ức, say vì muốn trả thù, say vì cùng quẫn. Và vì tất cả những nguyên cớ rất lương thiện này cho nên Chí mới say. Do vậy, có thể nói, trong say, Chí thực ra là “Chí giả” - một Chí hình nộm - mang tên Chí Phèo. Giết Bá Kiến là cái anh Chí làm canh điền, chỉ có một mong ước hiền lành từng “ao ước có một gia đình nho nhỏ. Chồng cuốc mướn, cày thuê, vợ dệt vải, chúng lại bỏ một con lợn để làm vốn liếng. Khá giả thì mua dăm ba sào ruộng làm” cho nên lại có thể nói, mà như thế này mới chính xác - giết Bá Kiến là một Chí Phèo rất tỉnh. Đầy lòng phẫn uất và căm thù không có con đường nào khác để cho đành liều thân với kẻ thù.
Chính nhờ Nam Cao mà Chí Phèo có được sức sống mạnh mẽ đến vậy trong lòng độc giả. Mỗi lần đọc Chí Phèo là mỗi lần cảm nhận khác nhau về cảnh đời, số phận của những con người trong xã hội cũ. Và mỗi lần như vậy, người đọc lại càng thương cảm hơn cho cái dáng vẻ ngất ngưởng, dềnh dàng bước ra từ trang sách của Chí Phèo. Càng thêm căm ghét cái xã hội bất công cũ đã đày đọa, vùi dập con người, biến họ trở thành lưu manh và cắt đứt con đường hoàn lương của họ. Khiến họ, một khi không có cơ may tìm thấy lối ra, mà sự khát khao làm người rực cháy thì chỉ còn một con đường là cùng chết với kẻ thù.
Xem các bài tham khảo khác tại đây:
hoctot.me
Mẫu 2
Kết thúc truyện Chí Phèo là sự chấm dứt đầy bi thương với cái chết của hai nhân vật đối kịch: Bá Kiến và Chí Phèo. Một người bị ám sát, một người tự tử. Hai cái chết xảy ra đồng thời, tạo nên một bức tranh kỳ bí: Chí Phèo tấn công Bá Kiến rồi tự kết liễu. Điều này khiến nhiều người thắc mắc. Tại sao lại có tình tiết lạ như vậy? Giết kẻ thù, thì nên sống, nhưng Chí Phèo lại chọn tự thảm. Điều này chỉ được giải thích khi nhìn vào toàn bộ cuộc đời của nhân vật trong bối cảnh xã hội phức tạp lúc bấy giờ, một cách khác biệt so với các nhân vật khác trong truyện.
Nhân vật tiêu biểu của Nam Cao, Chí Phèo, là hình ảnh độc đáo xuất sắc xuất hiện trong tác phẩm ra đời năm 1941. Chí, người nông dân lương thiện, hiền lành, sau khi gặp Bá Kiến, cuộc sống của anh chập cheng trên những trang sách mới. Bị Bá Kiến hạ độc ác, Chí Phèo biến thành lưu manh, côn đồ. Sau khi gặp Thị Nở, hình ảnh tình yêu đẹp lành lại hiện về. Chí khao khát lương thiện, nhưng không tìm thấy con đường hoàn lương, khiến anh bất lực. Cầm dao giết Bá Kiến sau cơn rượu say, rồi tự tử. Câu chuyện của một người bị giết và một người tự tử. Nhưng mọi người vẫn đặt câu hỏi: Chí say hay tỉnh?
Tại sao nhiều người nói không biết Chí Phèo có tỉnh hay không? Bởi trước đó, mỗi khi uống rượu, Chí thường chửi rủa, than trời, nhưng lần này lại khác. Chí Phèo nói những lời tỉnh táo. Anh khẳng định: 'Tao muốn làm người lương thiện!'. Một câu hỏi uất ức: 'Ai cho tao lương thiện?' và câu tự hủy hoại: 'Tao không thể là người lương thiện nữa'. Chí hiểu rõ bản thân, hiểu rằng những vết thương, những tội lỗi không bao giờ lành, không bao giờ thay đổi. Chí tự nhìn thấy mong muốn, nhu cầu và nguyên nhân làm cho bản thân như vậy. Như vậy, Chí tỉnh. Cảm nhận của Nam Cao cho thấy khi Chí uống thêm rượu, anh ta 'càng uống càng tỉnh ra'. Tỉnh táo, Chí buồn bã, khóc lớn và rời bỏ với con dao găm ở thắt lưng. Có thể nói theo cách Nam Cao kể chuyện, Chí Phèo đang tỉnh.
Cái chết của Chí Phèo và Bá Kiến mang nhiều ý nghĩa. Thứ nhất, nó là cái gương phản ánh sự tàn nhẫn của xã hội thực dân - phong kiến, khi đẩy người nông dân như Chí Phèo vào bước đường cùng, không có lối thoát. Chí Phèo, người lương thiện, mang nhân cách đạo đức, lại trở thành con quỷ dữ của làng Vũ Đại chỉ vì sự đố kỵ của Bá Kiến. Nhà tù đã biến đổi người vô tội thành tội phạm. Bá Kiến tiếp tục đẩy Chí Phèo vào vực sâu của tội lỗi, biến anh thành kẻ giết người. Kết cục là Chí Phèo tự tử sau khi trả thù Bá Kiến. Anh không tìm ra lối thoát, không thể sống trong thế giới tàn bạo, và không thể quay lại con đường lương thiện. Ý nghĩa tổng cộng của cái chết của Chí Phèo là một hình ảnh của cuộc sống nông dân nghèo trong xã hội cũ, trước khi ánh sáng cách mạng mở đường.
Sau khi Chí Phèo giết Bá Kiến, anh ta quay lưỡi dao máu kẻ thù vào cổ mình, kết thúc một cuộc đời bi thảm với cú đánh thương tâm: chết vì xã hội chẳng cho anh quyền sống làm người. Bi kịch đắng đo của quyền sống làm người dẫn đến cái chết không tự ý, một cảnh đau lòng, vẫn còn ám ảnh độc giả suốt nhiều thế kỷ qua.
Bi kịch của Chí Phèo nổi lên rõ trong những lời cuối cùng trước khi tự sát, làm sâu sắc chủ đề của truyện: 'Tao muốn làm người lương thiện' nhưng 'Ai cho tao lương thiện? Tao không thể là người lương thiện nữa'. Đó là giá trị hiện thực và nhân đạo cao cả của tác phẩm.
Giá trị hiện thực của truyện được hiện rõ qua bi kịch của Chí Phèo, đặc biệt ở giai đoạn cuối. Câu chuyện mô tả một cuộc đời thê thảm, một số phận bi đát của người nông dân nghèo bị đẩy vào con đường lưu manh trong xã hội cũ, khiến họ mất cả nhân tính, nhân phẩm và nhân dạng. Đây là một hình ảnh không thể trở về cuộc sống làm người, mặc dù họ mong muốn sống lương thiện.
Ngoài ra, bi kịch này là một lời tố cáo về sự độc ác, bất nhân của xã hội thực dân phong kiến. Xã hội này đẩy Chí Phèo vào con đường tha hóa, sau đó lại tắt cánh cửa, không cho anh quay trở về cuộc sống làm người. Đây là một sự tàn nhẫn và đau lòng, là tiếng nói mạnh mẽ và sâu sắc của Nam Cao.
Trong truyện Chí Phèo, giá trị nhân đạo cao cả đi kèm với giá trị hiện thực. Nam Cao tận tâm với con người, thể hiện lòng cảm thông và thương yêu đối với nạn nhân của xã hội cũ. Ông tin rằng, ngay cả những kẻ như Chí Phèo, tinh thần nhân tính vẫn còn, và khi có điều kiện, nó sẽ thức tỉnh để trở lại con đường lương thiện. Mối tình giữa Chí Phèo và thị Nở, được Nam Cao xây dựng bằng ngòi bút đậm chất nhân đạo, là một sáng tạo nghệ thuật xuất sắc, nảy sinh từ trái tim nhạy cảm của nhà văn.
Nhờ sự sáng tạo của Nam Cao, Chí Phèo trở nên sống động và mạnh mẽ trong tâm trí độc giả. Mỗi lần đọc truyện, độc giả lại trải qua những cảm xúc khác nhau về cuộc sống và số phận của những nhân vật trong xã hội cũ. Người đọc càng thêm lòng thương cảm khi đối diện với hình ảnh dễ thương, dịu dàng của Chí Phèo. Đồng thời, họ càng căm ghét xã hội bất công đã đẩy họ vào tình cảnh khó khăn, biến họ thành lưu manh và chặn đứng con đường hoàn lương.