Bài 19. Giới thiệu về chất hữu cơ trang 97, 98, 99 Khoa học tự nhiên 9 Cánh diều

MĐ

Trả lời câu hỏi Mở đầu trang 97 SGK KHTN 9 Cánh diều

Quan sát hình 19.1 và chỉ ra loại thực phẩm nào giàu chất đạm, chất béo, chất bột đường, vitamin. Chất đạm, chất béo, chất bột đường, vitamin là các loại hợp chất hữu cơ. Vậy hợp chất hữu cơ là gì?

Phương pháp giải:

Quan sát hình 19.1 và kiến thức về nguyên liệu thực phẩm trong chương trình khoa học tự nhiên 6

Lời giải chi tiết:

Hợp chất hữu cơ là những hợp chất của carbon trừ một số chất: CO, CO₂, muối carbonate,…

CH

Trả lời câu hỏi trang 97 SGK KHTN 9 Cánh diều

Vì sao sản phẩm thu được khi đốt cháy các hợp chất hữu cơ luôn làm nước vôi trong Ca(OH)₂ bị vẩn đục?

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của oxide acid

Lời giải chi tiết:

Vì khi đốt cháy sản phẩm hữu cơ thu được khí CO₂ làm nước vôi trong Ca(OH)₂ bị vẩn đục vì tạo ra CaCO₃

VD

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 97 SGK KHTN 9 Cánh diều

Bánh mì chuyển sang màu đen khi bị đun nóng ở nhiệt độ cao. Giải thích hiện tượng trên

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về hợp chất hữu cơ

Lời giải chi tiết:

Vì trong bánh mì có các thành phần của hợp chất hữu cơ như đường, bột mì nên khi đun nóng ở nhiệt độ cao bánh mì có thể chuyển sang màu đen do hợp chất hữu cơ bị đốt cháy.

LT1

Trả lời câu hỏi Luyện tập 1 trang 98 SGK KHTN 9 Cánh diều

Chỉ ra các hợp chất hữu cơ trong những hợp chất sau: C₃H₈O, CaCO₃, C₂H₄, NaCl, C₆H₁₂O₆

Phương pháp giải:

Dựa vào khái niệm của hợp chất hữu cơ

Lời giải chi tiết:

Các hợp chất hữu cơ: C₃H₈O, C₂H₄, C₆H₁₂O₆

LT2

Trả lời câu hỏi Luyện tập 2 trang 98 SGK KHTN 9 Cánh diều

Chỉ ra những hợp chất thuộc loại hydrocarbon, dẫn xuất của hydrocarbon trong số các hợp chất sau: C₂H₆, C₂H₆O, C₂H₄, C₂H₃Cl

Phương pháp giải:

Dựa vào phân loại hợp chất hữu cơ

Lời giải chi tiết:

Những chất thuộc loại hydrocarbon: C₂H₆, C₂H₄

Những chất thuộc loại dẫn xuất hydrocarbon: C₂H₆O, C₂H₃Cl

Câu hỏi 1

Trả lời câu hỏi 1 trang 98 SGK KHTN 9 Cánh diều

Xác định hóa trị của C trong methane và methylic alcohol

Phương pháp giải:

Dựa vào sự góp chung electron của nguyên tử trong hợp chất

Lời giải chi tiết:

Trong phân tử CH₄, C sử dụng 4 electron lớp ngoài để tạo ra các cặp electron dùng chung với nguyên tử H => C có hóa trị IV trong phân tử CH₄

Trong phân tử CH₃OH, C sử dụng 4 electron lớp ngoài để tạo ra các cặp electron dùng chung với nguyên tử H và O => C có hóa trị IV trong phân tử CH₃OH

Câu hỏi 2

Trả lời câu hỏi 2 trang 99 SGK KHTN 9 Cánh diều

Trong phân tử methane và methylic alcohol, liên kết giữa các nguyên tử là liên kết cộng hóa trị hay liên kết ion

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về liên kết hóa học

Lời giải chi tiết:

Trong phân tử methane và methylic alcohol, liên kết giữa các nguyên tử là liên kết cộng hóa trị do các nguyên tử sử dụng các cặp electron dùng chung để tạo liên kết

LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 99 SGK KHTN 9 Cánh diều

Xác định số liên kết của nguyên tử carbon, hydrocarbon và oxygen trong phân tử methylic alcohol

Phương pháp giải:

Thay mỗi cặp electron dùng chung bằng một nét gạch (-) giữa hai nguyên tử để biểu diễn liên kết giữa các nguyên tử

Lời giải chi tiết:

Phân tử methane: số liên kết của C là 4; số liên kết của H là 1

Phân tử methylic alcohol : số liên kết của C là 4; số liên kết của H là 1; số liên kết của O là 2

Câu hỏi trang 100

Trả lời câu hỏi trang 100 SGK KHTN 9 Cánh diều

Chỉ ra sự khác nhau về trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử ethylic alcohol và dimethyl ether

Phương pháp giải:

Dựa vào liên kết trong ethylic alcohol và dimethyl ether

Lời giải chi tiết:

Trật tự liên kết trong ethylic alcohol: nguyên tử C liên kết với nguyên tử C; nguyên tử O liên kết với 1 trong 2 nguyên tử C

Trật tự liên kết trong dimethyl ether: nguyên tử O liên kết với 2 nguyên tử C

LT1

Trả lời câu hỏi Luyện tập 1 trang 101 SGK KHTN 9 Cánh diều

Chọn ý kiến đúng trong hai ý kiến sau. Giải thích

(a) Ứng với một công thức cấu tạo có thể có nhiều công thức phân tử

(b) Ứng với một công thức cấu tạo chỉ có một công thức phân tử

Phương pháp giải:

Dựa vào trật tự liên kết của các nguyên tử trong hợp chất

Lời giải chi tiết:

(b) đúng, vì một công thức phân tử có ít nhất 1 công thức cấu tạo để biểu diễn các liên kết trong phân tử

LT2

Trả lời câu hỏi Luyện tập 2 trang 101 SGK KHTN 9 Cánh diều

Khi đun bếp củi, khói thoát ra có chứa một lượng nhỏ formaldehyde. Đây là một trong những nguyên nhân làm cho khói bếp củi có tính sát trùng. Công thức phân tử của formaldehyde là CH₂O. Hãy viết công thức cấu tạo của formaldehyde

Phương pháp giải:

Dựa vào hóa trị của các nguyên tử

Lời giải chi tiết:

Lý thuyết