Bài 23. Ethylic alcohol trang 114, 115, 116 Khoa học tự nhiên 9 Cánh diều

MĐ

Trả lời câu hỏi Mở đầu trang 114 SGK KHTN 9 Cánh diều

Từ gạo, ngô, khoai, sắn và vỏ bào mùn cưa điều chế được một chất lỏng có nhiều ứng dụng trong sản xuất, đời sống và pha vào xăng để làm nhiên liệu. Vậy chất lỏng đó có thành phần, cấu tạo và tính chất như thế nào?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức của bản thân

Lời giải chi tiết:

Chất lỏng là ethylic alcohol, được tạo thành từ C, H, O.

Câu hỏi 1

Trả lời câu hỏi 1 trang 114 SGK KHTN 9 Cánh diều

Nêu sự khác nhau về cấu tạo của phân tử ethylic alcohol và phân tử ethane.

Phương pháp giải:

Dựa vào cấu tạo của ethylic alcohol và ethane

Lời giải chi tiết:

Phân tử ethylic alcohol có cấu tạo: CH₃ – CH₂ – OH

Phân tử ethane có cấu tạo: CH₃ – CH₃

Câu hỏi 2

Trả lời câu hỏi 2 trang 114 SGK KHTN 9 Cánh diều

Dùng ống hút nhỏ giọt khoảng 2ml ethylic alcohol cho vào ống nghiệm. Quan sát và nêu trạng thái, màu sắc của ethylic alcohol.

Phương pháp giải:

Dựa vào đặc điểm của ethylic alcohol

Lời giải chi tiết:

Ethylic alcohol không màu, chất lỏng, có mùi đặc trưng.

LT1

Trả lời câu hỏi Luyện tập 1 trang 115 SGK KHTN 9 Cánh diều

Có hai ống nghiệm, ống 1 chứa 3 mml nước, ống 2 chứa 3 ml C₂H₅OH. Thêm 2 ml xăng vào mỗi ống nghiệm, lắc nhẹ sau đó để yên. Dự đoán các hiện tượng xảy ra trong hai ống nghiệm.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính tan của ethylic alcohol

Lời giải chi tiết:

Ống nghiệm 1 chia thành 2 lớp: xăng và nước vì xăng không tan trong nước

Ống nghiệm 2: trong suốt, không chia lớp

LT2

Trả lời câu hỏi Luyện tập 2 trang 115 SGK KHTN 9 Cánh diều

Trong mỗi dung dịch sau đó có bao nhiêu ml ethylic alcohol?

a) 50 ml dung dịch ethylic alcohol 30^oC

b) 40 ml dung dịch ethylic alcohol 45^oC

Phương pháp giải:

Dựa vào khái niệm độ cồn

Lời giải chi tiết:

a) Số ml ethylic alcohol là: \(\frac{{50.30}}{{100}} = 15mL\)

b) Số ml ethylic alcohol là: \(\frac{{40.45}}{{100}} = 18mL\)

CH

Trả lời câu hỏi trang 115 SGK KHTN 9 Cánh diều

Hiện tượng nào trong thí nghiệm 1 chứng tỏ trong ethylic alcohol có carbon.

Phương pháp giải:

Dựa vào thí nghiệm phản ứng cháy của ethylic alcohol

Lời giải chi tiết:

Hiện tượng chứng tỏ ethylic alcohol có carbon khi cho sản phẩm cháy đi qua nước vôi trong thấy xuất hiện vẩn đục trắng.

VD

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 115 SGK KHTN 9 Cánh diều

Trên chai đựng ethylic alcohol có các kí hiệu . Nêu ý nghĩa của các kí hiệu trên. Cần phải làm gì khi sử dụng và lưu trữ ethylic alcohol.

Phương pháp giải:

Dựa vào các thông tin quy tắc an toàn trong phòng thí nghiệm

Lời giải chi tiết:

Ý nghĩa kí hiệu trên: cảnh báo chung và cảnh báo chất dễ cháy

Không cho ethylic alcohol tiếp xúc trực tiếp với nguồn nhiệt.

CH

Trả lời câu hỏi trang 116 SGK KHTN 9 Cánh diều

Những chất nào sau đây phản ứng được với Na?

a) CH₃ – OH

b) CH₃ – CH₂ – CH₃

c) CH₃ – CH₂ – CH₂ – OH

d) H₂O

Viết các phương trình hóa học minh họa.

Phương pháp giải:

Những chất có nhóm – OH có phản ứng với Na

Lời giải chi tiết:

CH₃OH + Na \( \to \)CH₃ONa + ½ H₂

CH₃ – CH₂ – CH₂ – OH + Na \( \to \)CH₃ – CH₂ – CH₂ – ONa + ½ H₂

H₂O + Na \( \to \) NaOH + ½ H₂

TN

Trả lời câu hỏi Thí nghiệm trang 116 SGK KHTN 9 Cánh diều

Chuẩn bị

Dụng cụ: ống nghiệm, giá thí nghiệm, ống hút nhỏ giọt

Hóa chất: C₂H₅OH, Na

Tiến hành thí nghiệm và thảo luận

Lắp ống nghiệm vào giá thí nghiệm, cho vào ống nghiệm khoảng 4 mol ethylic alcohol. Cắt lấy một mẩu nhỏ Na (cỡ hạt đậu xanh) cho vào ống nghiệm trên.

Quan sát thí nghiệm, mô tả và giải thích các hiện tượng xảy ra.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất của ethylic alcohol

Lời giải chi tiết:

Hiện tượng: Na tan dần ra có khí xuất hiện

Giải thích: Vì C₂H₅OH có phản ứng với Na

VD

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 116 SGK KHTN 9 Cánh diều

Rượu uống thường được làm từ nguyên liệu gạo, ngô, sắn,… Tìm hiểu cách làm rượu uống từ một trong những nguyên liệu trên.

Phương pháp giải:

Dựa vào cách điều chế ethylic alcohol

Lời giải chi tiết:

Người ta sử dụng cách lên men tinh bột từ nguyên liệu gạo, ngô, sắn.

Câu hỏi trang 117

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 117 SGK KHTN 9 Cánh diều

Ethylic alcohol được sử dụng làm nhiên liệu vì khi cháy tỏa ra nhiều nhiệt. Biết 1 mol ethylic alcohol cháy hoàn toàn sẽ tỏa ra 1368 kJ. Tính nhiệt lượng tỏa ra khi đốt cháy 9,2 gam ethylic alcohol.

Phương pháp giải:

Tính số mol ethylic alcohol sau đó tính nhiệt lượng tỏa ra.

Lời giải chi tiết:

n _C2H5OH = 9,2 : 46 = 0,2 mol

Nhiệt lượng tỏa ra khi đốt cháy 0,2 mol C₂H₅OH là: 0,2 . 1368 = 273,6 kJ

Lý thuyết