Bài 8. Vai trò và ứng dụng của phức chất - Chuyên đề học tập Hóa 12 Cánh diều

Câu hỏi trang 49

a) Chlorophyll (hay chất diệp lục) là phức chất có nhiều trong lá cây. Hãy cho biết vai trò của phức chất này đối với thực vật.

b) Hãy nêu ứng dụng của một số phức chất mà em đã biết.

Phương pháp giải:

Dựa vào ứng dụng của phức chất.

Lời giải chi tiết:

a) Vai trò của chất diệp lục giúp cây quang hợp tốt.

b) Phức chất heme B giúp vận chuyển oxygen trong cơ thể.

Câu hỏi 1

Theo em, nếu liên kết giữa heme B với O₂ bền thì tế bào sẽ khó hay dễ nhận O₂? 

Phương pháp giải:

Dựa vào vai trò của một số phức chất sinh học.

Lời giải chi tiết:

Nếu liên kết giữa heme B với O₂ bền thì tế bào sẽ khó nhận O₂ hơn vì khi nhận O₂ ở phổi đến mô máu heme B sẽ khó nhả O₂ do tọa liên kết bền với O₂

Câu hỏi 2

Nhờ có chloropyll, quá trình quang hợp diễn ra ở cây xanh. Quá trình này mang đến những lợi ích cơ bản nào cho con người?

Phương pháp giải:

Dựa vào vai trò của một số phức chất sinh học.

Lời giải chi tiết:

Quá trình quang hợp:  

- Sản phẩm của quang hợp là tạo ra nguồn chất hữu cơ (tinh bột) làm thức ăn cho con người, là nguyên liệu cho công nghiệp và làm ra thuốc chữa bện cho con người.

- Quá trình quang hợp của cây xanh hấp thụ khí CO₂ và giải phóng O₂ giúp điều hòa không khí, giảm hiệu ứng nhà kính, đem lại không khí trong lành cho trái đất và cung cấp khí O₂ cho con người các sinh vật khác.

Câu hỏi trang 51

Tìm hiểu khả năng kết hợp của heme B với khí O2 và của heme B với khí CO, từ đó giải thích nguy cơ khi sử dụng máy phát điện hoặc đốt than tổ ong trong phòng ngủ kín để sưởi ấm.

Phương pháp giải:

Dựa vào ứng dụng của phức chất.

Lời giải chi tiết:

* Khả năng kết hợp của heme B với khí O₂ và của heme B với khí CO:

Carbon monoxide (CO) là một loại khí độc, không màu, không mùi, không vị. Khi hemoglobin liên kết với CO sẽ tạo thành carboxyhemoglobin (HbCO), đây là một cấu trúc bền vững nhưng không có khả năng mang O₂. CO có ái lực rất cao với hemoglobin (gấp khoảng 200 lần so với ái lực giữa O₂ và hemoglobin ở người trưởng thành bình thường) nên có khả năng ngăn chặn việc gắn O₂ của hemoglobin, thậm chí đẩy O₂  ra khỏi HbO₂ khi cạnh tranh các vị trí liên kết trên heme. Do đó, khi có sự hiện diện CO, hàm lượng O₂ trong máu thấp hơn nhiều so với bình thường.

* Nguy cơ khi sử dụng máy phát điện hoặc đốt than tổ ong trong phòng ngủ kín để sưởi ấm: Khi thiếu oxygen, than (carbon) sẽ xảy ra phản ứng: C + CO₂ → 2CO. Khi vào cơ thể, khí CO kết hợp với hemoglonin trong máu làm giảm khả năng hấp thụ và vận chuyển oxygen của hemoglobin (ngộ độc CO). Người ngộ độc có thể hôn mê, bất tỉnh, để lại di chứng về trí tuệ, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

Bài tập 1

Trong phức chất heme B, chlorophyll và vitamin B12, phức chất nào được ứng dụng trong mục đích sau:

a. Giúp chuyển hóa năng lượng mặt trời cho quá trình quang hợp?

b. Giúp vận chuyển oxygen trong cơ thể?

c. Điều trị một số bệnh liên quan đến thần kinh?

Phương pháp giải:

Dựa vào ứng dụng của phức chất.

Lời giải chi tiết:

a. Chlorophyll giúp chuyển hóa năng lượng mặt trời cho quá trình quang hợp.

b. Heme B giúp vận chuyển oxygen trong cơ thể.

c. Vitamin B12 điều trị một số bệnh liên quan đến thần kinh.

Bài tập 2

Chlorophyll là một phức chất rất phổ biến trong tự nhiên, có nhiều trong lá cây, một số loài  tảo,…Hãy  tìm  hiểu và cho biết một số ứng dụng của chlorophyll trong lĩnh vực sức khỏe.

Phương pháp giải:

Dựa vào ứng dụng của phức chất.

Lời giải chi tiết:

- Chlorophyll được ứng dụng để sản xuất các sản phẩm khử mùi hôi cơ thể ví dụ: Kem đánh răng, kẹo cao su chlorophyll khử mùi hôi miệng, xà phòng chlorophyll khử mùi hôi nách, thuốc mỡ kháng khuẩn và khử mùi ở các vết thương hở.

- Một số chất độc, đặc biệt là các kim loại nặng tạo phức với chlorophyll ngăn cản hấp thu vào cơ thể và được thải trừ ra ngoài nên chlorophyll được dùng để thải độc cơ thể.
- Chlorophyll kích thích enzym gan, hỗ trợ gan loại bỏ các độc tố gây ung thư.
- Chlorophyll có khả năng khử khuẩn và tăng tốc độ làm lành các vết thương hở.
- Chlorophyll có cấu trúc tương đồng với Hemoglobin, huyết sắc tố hồng cầu ở người. Do sự tương đồng này, chlorophyll được sử dụng để tăng khối lượng hồng cầu ở người. Do đó chlorophyll điều trị thiếu máu.

- Bổ sung chlorophyll đúng cách giúp giảm cơn thèm ăn nên chlorophyll hỗ trợ giảm cân.