Bài 22. Phòng, trị một số bệnh thủy sản phổ biến trang 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

MĐ

Trả lời câu hỏi Mở đầu trang 120 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Hãy nêu những biểu hiện bất thường của một số loại cá có trong Hình 22.1

Phương pháp giải:

Dựa vào Hình 22.1

Lời giải chi tiết:

Biểu hiện: bệnh hoại tử thần kinh, bệnh xuất huyết.

Câu hỏi 1

Trả lời câu hỏi trang 120 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Vì sao phòng, trị bệnh thủy sản có vai trò quan trọng đối với sức khỏe người tiêu dùng?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về vai trò của phòng, trị bệnh thủy sản.

Lời giải chi tiết:

Việc phòng, trị bệnh thủy sản có vai trò kiểm soát dịch bệnh, phát hiện sớm và có phương thức điều trị trước khi đến với người tiêu dùng.

Câu hỏi 2

Trả lời câu hỏi trang 120 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Trình bày vai trò của việc phòng, trị bệnh thủy sản đối với kinh tế - xã hội.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về vai trò kinh tế - xã hội. 

Lời giải chi tiết:

- Giảm thiểu thiệt hại kinh tế cho người nuôi

- Đảm bảo ổn định nguồn cung cấp sản phẩm thủy sản

- Ổn định việc làm

Câu hỏi 1

Trả lời câu hỏi trang 121 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Nêu vai trò của phòng, trị bệnh đối với hệ sinh thái tự nhiên.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về vai trò đối với hệ sinh thái thủy sinh tự nhiên.

Lời giải chi tiết:

- Ngăn chặn sự xâm nhập và lây lan mầm bệnh vào môi trường

- Giảm áp lực khai thác lên hệ sinh thái tự nhiên

VD

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 121 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Trong vai trò một chủ trại nuôi thủy sản, em hãy nêu những ảnh hưởng, thiệt hại có thể xảy ra khi động vật thủy sản nuôi bị nhiễm bệnh và chết với tỉ lệ cao.

Phương pháp giải:

Dựa vào vai trò của phòng, trị bệnh thủy sản.

Lời giải chi tiết:

- Thiệt hại về kinh tế

- Lây lan các bệnh truyền nhiễm đến các sinh vật khác

- Ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Câu hỏi 2

Trả lời câu hỏi trang 121 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Mô tả một số đặc điểm và nêu nguyên nhân của bệnh lồi mắt, xuất huyết trên cá rô phi.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về bệnh lồi mắt, xuất huyết trên cá rô phi.

Lời giải chi tiết:

Đặc điểm và nguyên nhân gây bệnh

- Bệnh lồi mắt, xuất huyết trên cá rô phi do liên cầu khuẩn Streptococcus sp. Gây ra.

- Bệnh thường xảy ra vào mùa hè, cao điểm vào các tháng nắng nóng

- Cá nhiễm bệnh thường bơi tách đàn, lờ đờ hoặc bơi xoáy gần mặt nước, kém ăn hoặc bỏ ăn; mắt cá lồi đục; xuất huyết gốc vây, hậu môn; nội quan sưng, xuất huyết, tích dịch trong xoang bụng

Câu hỏi 1

Trả lời câu hỏi trang 122 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Hãy nêu biện pháp phòng, trị bệnh lồi mắt, xuất huyết trên cá rô phi.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về phòng, trị bệnh

Lời giải chi tiết:

- Vào những thời điểm nắng nóng, cho cá ăn bổ sung các chất tăng sức đề khánh như betaglucan, vitamin C; hạ nhiệt độ hệ thống nuôi; duy trì chất lượng nước phù hợp để giảm stress cho cá

- Cần có ý kiến tư vấn của chuyên gia để lựa chọn được loại khánh sinh điều trị phù hợp.

- Dừng sử dụng kháng sinh trước khi thu hoạch theo hướng dẫn của nhà sản xuất và cơ quan quản lí.

Câu hỏi 2

Trả lời câu hỏi trang 122 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Nêu nguyên nhân gây bệnh gan thận mủ trên cá tra

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về bệnh gan thận mủ trên cá tra.

Lời giải chi tiết:

- Nguyên nhân: do vi khuẩn Edwardsiellaictaluri gây ra.

Câu hỏi 3

Trả lời câu hỏi trang 122 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Mô tả đặc điểm nhiễm bệnh gan thận mủ trên cá tra.

Phương pháp giải:

Dựa vào đặc điểm và nguyên nhân gây bệnh gan thận mủ trên cá tra.

Lời giải chi tiết:

- Khi nhiễm bệnh, các cơ quan nội tạng như gan, lách, thận sưng, xuất huyết và xuất hiện nhiều đốm mủ trắng nhỏ. Bên ngoài cơ thể cá không có dấu hiệu đặc trưng, có thể chỉ xuất huyết nhẹ hoặc màu sắc nhợt nhạt.

LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 123 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

 Trình bày biện pháp xử lí khi ao nuôi cá tra xuất hiện bệnh gan thận mủ.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về phòng, trị bệnh.

Lời giải chi tiết:

- Lựa chọn con giống có nguồn gốc rõ ràng, chất lượng tốt; khử trùng, vệ sinh ao triệt để trước khi nuôi

- Đảm bảo môi trường nuôi và mật độ nuôi phù hợp

- Cho cá ăn bổ sung các chất tăng cường sức đề kháng

- Sử dụng vaccine phòng bệnh

CH

Trả lời câu hỏi trang 123 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

 Nêu nguyên nhân và mô tả đặc điểm của bệnh VNN trên cá biển.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về bệnh hoại tử thần kinh trên cá biển

Lời giải chi tiết:

- Bệnh VNN gây ra do virus Betanodavirus, chúng kí sinh trong tế bào thần kinh và võng mạch mắt của cá.

- Cá nhiễm bệnh có dấu hiệu bơi xoay tròn, hoạt động yếu, bỏ ăn, thân đen xám, mắt đục.

Câu hỏi 1

Trả lời câu hỏi trang 124 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Cần làm gì để phòng bệnh VNN?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về phòng, trị bệnh VNN.

Lời giải chi tiết:

- Đặt lồng nuôi ở vùng có điều kiện môi trường tốt, nuôi với mật độ vừa phải để giảm stress cho cá.

- Sử dụng con giống đã được kiểm dịch đầy đủ, không mang mầm bệnh VNN.

- Thường xuyên bổ sung chế phẩm tăng cường sức đề kháng cho cá, sử dụng vaccine phòng bệnh.

- Thả cá có kích cỡ lớn để tránh giai đoạn mẫn cảm với bệnh.

Câu hỏi 2

Trả lời câu hỏi trang 124 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Nêu tác nhân gây bệnh đốm trắng trên tôm

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về bệnh đốm trắng trên tôm.

Lời giải chi tiết:

- Nguyên nhân do Baculovirus thuộc họ Nimaviridae gây ra.

Câu hỏi 3

Trả lời câu hỏi trang 124 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Mô tả dấu hiệu bệnh đốm trắng do virus trên tôm.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về bệnh đốm trắng trên tôm

Lời giải chi tiết:

- Tôm nhiễm bệnh giảm ăn đột ngột, hoạt động kém, bơi lờ đờ ở mặt nước hoặc dạt vào bờ ao.

- Vỏ tôm xuất hiện đốm trắng dạng chìm, kích cỡ khoảng 0,5 – 2 mm, tập trung nhiều ở giáp đầu ngực, thân tôm chuyển màu hơi hồng tím. Ruột tôm không có thức ăn.

LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 124 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Vì sao bệnh đốm trắng trên tôm thường bùng phát mạnh vào các thời điểm giao mùa, thay đổi thời tiết?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về bệnh đốm trắng trên tôm.

Lời giải chi tiết:

Vì virus đốm trắng thời phát triển mạnh vào thời điểm giao mùa.

CH

Trả lời câu hỏi trang 125 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Cần làm gì để phòng bệnh đốm trắng do virus trên tôm?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về phòng và trị bệnh.

Lời giải chi tiết:

- Diệt tạp khi cải tạo ao nuôi, che lưới, rào chắn ao nuôi để ngăn chặn vật chủ xâm nhập vào ao.

- Cấp nước vào ao qua túi lọc để hạn chế trứng, ấu trùng giáp xác mang mầm bệnh xâm nhập vào ao, khử trùng nước trước khi thả giống.

- Sử dụng con giống đã được kiểm dịch chặt chẽ để đảm bảo con giống không mang mầm bệnh.

- Quản lí tốt môi trường ao nuôi để giảm stress cho tôm

- Bổ sung men vi sinh, vitamin C, chất kích thích miễn dịch qua đường thức ăn cho tôm để tăng khả năng kháng bệnh.

- Trong trường hợp phát hiện có ao tôm nhiễm đốm trắng, cần khử trùng và cách li ngay trên các ao khác.

VD

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 125 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Tính lượng chlorine dạng bột cần dùng để khử trùng ao nuôi tôm nhiễm bệnh đốm trắng với liều khử trùng 50mg/L. Cho biết ao nuôi có diện tích 500m2, độ sâu nước 1,2m.

Phương pháp giải:

Dựa vào các thông số đề bài cho.

Lời giải chi tiết:

Thể tích nước trong ao nuôi là: 500.1,2 = 600m3 = 600.103 lít

Lượng chlorine dạng bột cần dùng cho ao nuôi là: 50.600.103 = 30.106 mg.

LT

Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 126 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Nêu nguyên nhân, đặc điểm và cách phòng, trị một số bệnh thủy sản theo mẫu Bảng 22.1

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về một số loại bệnh của thủy sản

Lời giải chi tiết:

VD1

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 126 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Khi kiểm tra ao nuôi cá rô phi vào mùa hè nắng nóng, em quan sát thấy có một số cá rô phi lờ đờ, bỏ ăn, lồi mắt, xuất huyết ở gốc vây. Em có nhận định gì và sẽ xử lí như thế nào để cải thiện tình trạng cá?

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về phòng, trị bệnh lồi mắt, xuất huyết ở cá rô phi.

Lời giải chi tiết:

Cá rô phi đã bị bệnh lồi mắt, xuất huyết.

Cách xử lí:

- Vào những thời điểm nắng nóng, cho cá ăn bổ sung các chất tăng sức đề khánh như betaglucan, vitamin C; hạ nhiệt độ hệ thống nuôi; duy trì chất lượng nước phù hợp để giảm stress cho cá

- Cần có ý kiến tư vấn của chuyên gia để lựa chọn được loại khánh sinh điều trị phù hợp.

- Dừng sử dụng kháng sinh trước khi thu hoạch theo hướng dẫn của nhà sản xuất và cơ quan quản lí.

VD2

Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 126 SGK Công nghệ 12 Cánh diều

Ở địa phương em có những bệnh phổ biến nào trên động vật thủy sản? Người nuôi đã phòng và trị bệnh đó như thế nào?

Phương pháp giải:

Liên hệ thực tiễn với bản thân

Lời giải chi tiết:

ở địa phương em có những bệnh lồi mắt, xuất huyết cá rô phi. 

Cách xử lí:

- Vào những thời điểm nắng nóng, cho cá ăn bổ sung các chất tăng sức đề khánh như betaglucan, vitamin C; hạ nhiệt độ hệ thống nuôi; duy trì chất lượng nước phù hợp để giảm stress cho cá

- Cần có ý kiến tư vấn của chuyên gia để lựa chọn được loại khánh sinh điều trị phù hợp.

- Dừng sử dụng kháng sinh trước khi thu hoạch theo hướng dẫn của nhà sản xuất và cơ quan quản lí.