viết bài văn phân tích bài thơ trào phúng tiến sĩ giấy của nguyễn Khuyến

Bài thơ "Tiến sĩ giấy" của nhà thơ Nguyễn Khuyến là một tác phẩm nổi bật trong nền văn học Việt Nam, đặc biệt trong thể loại thơ trào phúng. Thơ ông không chỉ phản ánh hiện thực xã hội của thời kỳ phong kiến mà còn thể hiện những suy tư sâu sắc về giá trị của tri thức.

Trước hết, để hiểu sâu sắc tác phẩm, ta cần phân tích hoàn cảnh sáng tác và bối cảnh lịch sử. Nguyễn Khuyến sống vào cuối thế kỷ 19, thời kỳ mà chế độ phong kiến Việt Nam đang suy yếu và giáo dục theo kiểu khoa bảng bị coi là lạc hậu. Trong bức tranh xã hội đó, thơ ca của ông đã hiện lên như một tiếng nói phê phán mạnh mẽ. Bài thơ "Tiến sĩ giấy" chính là sự thể hiện rõ nét của cảm xúc này.

Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh những "tiến sĩ giấy", tức là những người đã đỗ đạt nhưng thực tế không có thực tài, chỉ khư khư ôm giữ cái danh xưng mà không có kiến thức thực sự. Đây là hình ảnh tượng trưng cho một lớp người trong xã hội chỉ ham học để đạt được danh vọng mà không có thực học, không có sự cống hiến cho đất nước. Tác giả dùng từ "giấy" để chỉ sự vô giá trị của bằng cấp trong khi những kiến thức thực tế lại không được trang bị.

Tiếp theo, qua các hình ảnh và ngôn từ trong bài, Nguyễn Khuyến thể hiện rõ sự châm biếm, mỉa mai đối với những người này. Ông không chỉ phê phán cái gọi là "thành công" trên con đường học vấn mà còn chỉ ra rằng giá trị thực sự nằm ở tài năng, tâm huyết và trách nhiệm với xã hội. Những câu văn sắc sảo đã lột tả được cái ở bên trong của những danh vọng mà xã hội đã tôn vinh.

Ngoài ra, bài thơ còn bộc lộ sự trăn trở của tác giả đối với ngày tháng trôi qua, những năm tháng theo đuổi cái gọi là "văn chương". Nguyễn Khuyến thể hiện tâm tư của một người yêu nước, yêu trí thức và mong muốn có một thế hệ thanh niên không chỉ có kiến thức trên giấy tờ mà phải có tâm huyết và trách nhiệm hơn với quê hương đất nước.

Cuối cùng, cái tài của Nguyễn Khuyến không chỉ dừng lại ở việc chỉ trích mà còn ở khả năng gây dựng hình ảnh một xã hội lý tưởng, nơi mà tri thức được tôn vinh, nơi mà con người có thể tự hào về nền tảng học vấn và thực tiễn của mình. Thông qua việc phê phán những "tiến sĩ giấy", ông đã gián tiếp kêu gọi mọi người phải hướng đến một tri thức thực sự, có ích cho xã hội.

Tóm lại, bài thơ "Tiến sĩ giấy" của Nguyễn Khuyến không chỉ đơn thuần là một tác phẩm châm biếm mà còn là một tác phẩm phản ánh sâu sắc bức tranh xã hội thời bấy giờ và những trăn trở của tác giả về giá trị của tri thức. Nó khẳng định rằng, giá trị thực sự của một người không nằm ở bằng cấp mà nằm ở lòng yêu nước, trách nhiệm và sự cống hiến cho xã hội.